Εκδρομή στην Τσάδα

Οδοιπορικό και περιδιάβαση στο όμορφο, ορεινό χωριό της Πάφου με το Μουσείο του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, το «Aphrodite’s Rock Microbrewery and Brewpub» και το γήπεδο γκολφ Minthis Hills.

Η Τσάδα είναι ορεινό χωριό της επαρχίας Πάφου, στη γεωγραφική περιφέρεια των αμπελοχωριών Λεμεσού-Πάφου. Φεύγοντας από την Κοίλη της Πάφου, λίγα χιλιόμετρα μακριά θα βρείτε την έξοδο για το χωριό Τσάδα. Πριν από την έξοδο του χωριού θα συναντήσετε το εστιατόριο και ζυθοποιείο «Aphrodite’s Rock Microbrewery and Brewpub». Αυτό είναι ένα από τα τρία ζυθοποιεία της Κύπρου και φτιάχνει τη δική του μπίρα, μηλίτη (cider), ξανθή μπίρα και άλλα. Αξίζει να το επισκεφθείτε για να δείτε πώς φτιάχνεται η μπίρα και να δοκιμάσετε και τα διάφορα είδη που παράγουν εκεί. Επίσης μπορείτε να συνδυάσετε την επίσκεψή σας στο ζυθοποιείο με φαγητό που σερβίρεται στο εστιατόριο.

Μπαίνοντας στο χωριό θα προσέξετε ότι περιφερειακά η κοινότητα είναι πολύ μικρή και τα σπίτια είναι κτισμένα σε πολύ κοντινή απόσταση. Επίσης θα παρατηρήσετε ότι στο κέντρο της Τσάδας δεν υπάρχει χώρος στάθμευσης, άρα πρέπει να σταθμεύσετε το αυτοκίνητο λίγο έξω και να γυρίσετε το χωριό με τα πόδια.

Η αμπελοκαλλιέργεια είναι η κύρια απασχόληση και η βασική πηγή εισοδήματος, για τους περισσότερους κατοίκους της κοινότητας. Εκτός από τα αμπέλια, στην περιοχή καλλιεργούνται και σιτηρά, νομευτικά φυτά, χαρουπιές, ελιές, καρυδιές, αμυγδαλιές, λίγα φρουτόδεντρα (μηλιές, αχλαδιές και πορτοκαλιές) και ελάχιστα λαχανικά και όσπρια. Η κοινότητα βρίσκεται σε μιαν απόσταση περίπου 10km από την πόλη της Πάφου. Λόγω του υψομέτρου της, η Τσάδα έχει ένα σχετικά ήπιο κλίμα. Αρκετά ψυχρή τον χειμώνα και δροσερή το καλοκαίρι. Η κοινότητα έχει πληθυσμό περίπου 1000 κατοίκων, ντόπιων και αλλοδαπών.

Ιστορία

Το χωριό δεν αναφέρεται σε μεσαιωνικές πηγές, τουλάχιστον με τη σημερινή του ονομασία, άρα μάλλον πρόκειται για μια νέα κοινότητα. Κάπου στην περιοχή του, παλιοί χάρτες σημειώνουν οικισμό με την ονομασία Coria (Κουρία), που υπήρχε κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια. Ίχνη παλιού μικρού οικισμού υπάρχουν σε τοποθεσία μεταξύ της Τσάδας και του μοναστηριού του Αγίου Νεοφύτου, χωρίς όμως να είναι γνωστό σε ποιον οικισμό ανήκαν.

Ονομασία

Για την ονομασία του χωριού δεν υπάρχει έγκυρη πληροφόρηση. Διάφορες είναι οι εκδοχές που αναφέρονται από τους κατοίκους. Ωστόσο, η επικρατέστερη και αυτή που λέγεται από τις πιο παλιές γενιές, είναι ότι κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας το χωριό, που βρισκόταν τότε χτισμένο στις πιο χαμηλές περιοχές (περιοχή Κουρκάς), δεχόταν αρκετές παρενοχλήσεις από τους Τούρκους. Για τον λόγο αυτό οι κάτοικοι αποφάσισαν να μετακινήσουν το χωριό «Τσά – δα» όπως έλεγαν τότε, δηλαδή λίγο πιο πέρα, έτσι και έμεινε η σημερινή ονομασία του χωριού, Τσάδα.

Κατά άλλους, η ονομασία του χωριού θεωρείται ότι είναι φυτώνυμη, από το φυτό αβρόσσιλλα (είδος ασφόδελου) που έχει ψηλό και λεπτό ανθοφόρο καυλό, που λέγεται βίτσα (=λεπτό κι ευλύγιστο ραβδί), απ’ όπου τελικά η ονομασία του χωριού Βιτσάδα, όπως, κατ’ αποκοπήν, και του χωριού Τσάδα. Ωστόσο η ερμηνεία αυτή φαίνεται να είναι αρκετά παρατραβηγμένη. Ίσως, όμως, να προήλθε από το όνομα κάποιου πρώτου οικιστή, ίσως ακόμη η ονομασία να είναι αλλοιωμένη, χωρίς να γνωρίζουμε την αρχική.

Εκκλησίες

Αν και το χωριό είναι μικρό, στην Τσάδα υπάρχουν αρκετές εκκλησίες και είναι ωραία να τις επισκεφθείτε όλες, μιας και η καθεμιά είναι ξεχωριστή. Υπάρχει η εκκλησία της Παναγίας Χρυσελεούσας, το μοναστήρι του Σταυρού της Μίνθης και τα ξωκκλήσια της Αγίας Μαρίνας, των Αγίων Κων/νου και Ελένης, καθώς επίσης και το Αγίασμα της Αγίας Ελένης. Το Μοναστήρι του Σταυρού της Μίνθης βρίσκεται λίγο έξω από την κοινότητα και είναι τοποθετημένο μέσα στο πράσινο και στους αμπελώνες. Είναι ένα μικρό μοναστήρι, το οποίο είναι εγκαταλειμμένο σήμερα, όμως λειτουργεί κανονικά η εκκλησία.

Η παλαιότερη αναφορά που έχουμε είναι ότι το μοναστήρι κτίστηκε το 1520 περίπου, όταν μετά από ένα όραμα που είχε κάποιος, βρέθηκε στην περιοχή ένας μεγάλος Σταυρός, ανάμεσα σε ένα θάμνο, με ένα κερί δίπλα του αναμμένο. Λέγεται ότι το μοναστήρι ιδρύθηκε λόγω της εύρεσης αυτού του Σταυρού. Στοιχεία που βρέθηκαν στο μοναστήρι μαρτυρούν ότι η εκκλησία κατεδαφίστηκε και το 1745 κτίστηκε ξανά από τον τότε Μητροπολίτη Πάφου Ιωακείμ. Ο Σταυρός αυτός τοποθετήθηκε πάνω από το εικονοστάσι. Σήμερα βρίσκεται συντηρημένος στο μουσείο της Μητρόπολης Πάφου και στη θέση του υπάρχει πιστό αντίγραφο.

Όταν η Κύπρος κατακτήθηκε από τους Φράγκους, Φράγκοι μοναχοί εγκαταστάθηκαν στο μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, διώχνοντας τους Έλληνες μοναχούς. Οι Έλληνες μοναχοί φεύγοντας πήραν μαζί τους έναν άλλο Μεγάλο Σταυρό, που είχαν στο εικονοστάσιο της εκκλησίας του μοναστηριού και τον έκρυψαν μέσα σε δέντρα γλυφονιάς (μέντας), για να τον μεταφέρουν μαζί τους αργότερα, στον νέο τόπο όπου θα πήγαιναν.

Οι Φράγκοι μοναχοί τυχαία βρήκαν τον Σταυρό μέσα στα δένδρα και τον μετέφεραν πίσω στο μοναστήρι και τον τοποθέτησαν συμπτωματικά στην ίδια θέση όπου βρισκόταν προηγουμένως. Στα γαλλικά η μέντα ονομάζεται μίνθη και έτσι οι Φράγκοι μοναχοί ονόμασαν το μοναστήρι Σταυρό της Μίνθης. Στις αρχές του 20ού αιώνα ο μοναχός που έμενε στο μοναστήρι αντιλήφθηκε μια μεγάλη φωτιά γύρω από το μοναστήρι. Προσπάθησε να την σβήσει, αλλά δεν τα κατάφερε. Τότε πήρε τον Σταυρό και τον έριξε μέσα στη φωτιά. Ο Σταυρός πήρε φωτιά στο κάθετο μέρος του και η υπόλοιπη πυρκαγιά έσβησε. Ο Σταυρός αυτός υπάρχει μέχρι σήμερα στην εκκλησία του μοναστηριού.

Μουσείο Ευαγ. Παλληκαρίδη

Δεν μπορείτε να επισκεφθείτε την Τσάδα και να μην πάτε στο σπίτι του ήρωα της ΕΟΚΑ Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε τον Ιούνιο του 1997 την απαλλοτρίωση της πατρικής οικίας του Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Το Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-1959 ανέλαβε την ευθύνη για την αναπαλαίωση της οικίας και τη μετατροπή της σε Μουσείο αφιερωμένο στον ήρωα του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα. Το έργο ολοκληρώθηκε και εγκαινιάστηκε από τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού, κ. Ουράνιο Ιωαννίδη, στις 9 Ιουνίου 2001.

Στο πρώτο δωμάτιο της οικίας παρουσιάζεται η εικόνα της παραδοσιακής αγροτικής οικίας των μέσων του 20ού αιώνα, εποχή κατά την οποία έζησε ο ήρωας. Στο δεύτερο δωμάτιο παρουσιάζονται η ζωή και οι αγώνες του έφηβου-ήρωα της κυπριακής ελευθερίας. Μέσα από φωτογραφίες, επιστολές και κείμενα του ήρωα-ποιητή σκιαγραφείται το όλο ηθικό και ψυχικό μεγαλείο της προσωπικότητάς του.

Επιδίωξη του ΣΙΜΑΕ είναι όπως ο χώρος της Οικίας-Μουσείου του Ευαγόρα Παλληκαρίδη αποτελέσει και κέντρο πολιτιστικής δραστηριότητας. Για τον λόγο αυτό κατασκευάστηκε αμφιθέατρο, το οποίο μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 250 άτομα. Τη λειτουργία του Μουσείου έχει αναλάβει η Διαχειριστική Επιτροπή Οικίας-Μουσείου Ευαγόρα Παλληκαρίδη, της οποίας προεδρεύει ο πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου της Τσάδας και μετέχουν οι συγγενείς και συναγωνιστές του ήρωα.

Minthis Hills Golf Club

Ακόμη οι λάτρεις του γκολφ μπορούν να επισκεφθούν την Τσάδα και να συνδυάσουν την ξενάγηση μαζί με το άθλημα που αγαπούν, στο «Minthis Hills Golf Club». Το γαλήνιο περιβάλλον και η ειδυλλιακή θέα προσφέρουν το τέλειο σκηνικό για ένα απαιτητικό παιχνίδι με τα fairways του να διέρχονται μέσα από αιωνόβια δέντρα και υδάτινα στοιχεία (λίμνες).

Στα 550 μέτρα πάνω από τη θάλασσα είναι ένα γήπεδο για όλες τις εποχές. Αρχικώς σχεδιάστηκε από τον παγκόσμια γνωστό αρχιτέκτονα γκολφ Donald Steel το 1994, είναι το πρώτο γήπεδο γκολφ στην Κύπρο, και έχει υποβληθεί πρόσφατα σε εκτεταμένη βελτίωση από τους καταξιωμένους αρχιτέκτονες γκολφ MacKenzie & Ebert. To Minthis Hills επίσης προσφέρει εξαιρετικές εγκαταστάσεις για εξάσκηση και ένα εκπληκτικό Clubhouse με υπέροχο εστιατόριο και μπαρ.

«Aphrodite’s Rock Microbrewery and Brewpub»

Το «Aphrodite’s Rock Microbrewery and Brewpub» είναι μια οικογενειακή επιχείρηση με έμπειρους και ειδικευμένους στη ζυθοποιία από τη Μεγάλη Βρετανία, οι οποίοι επέλεξαν την Κύπρο για να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους και να δημιουργήσουν μια μεγάλη γκάμα από φρέσκες και τοπικές μπίρες για την ευχαρίστηση των κατοίκων της περιοχής και των τουριστών που έρχονται στην Κύπρο.

Ο επισκέπτης μπορεί να μάθει ό,τι χρειάζεται για τη διαδικασία παρασκευής της μπίρας και να δοκιμάσει και να γευτεί τα διάφορα είδη μπίρας μέσα από την περιήγηση που προσφέρεται καθημερινά στις 2 το μεσημέρι. Επίσης μπορείτε μετά την περιήγηση να απολαύσετε το φαγητό σας και την μπίρα σας με υπέροχη θέα. Για τους λάτρεις της μπίρας υπάρχει επίσης ένα μικρό κατάστημα για να προμηθευτείτε τις διάφορες μπίρες οι οποίες φτιάχνονται εκεί.

Πηγή: Η Σημερινή