Νέος δρόμος Πάφου-Πόλις: Μέχρι το 2021 θα είναι έτοιμη η Α’ Φάση

Σε πορεία υλοποίησης βρίσκεται ο αυτοκινητόδρομος Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς μετά και την προσαρμογή από τον αρχικό σχεδιασμό της προμελέτης αυτοκινητόδρομου τεσσάρων λωρίδων, σε μελέτη / κατασκευή δρόμου δύο λωρίδων.

Παράλληλα, έχει ολοκληρωθεί η επικαιροποίηση της Μελέτης Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ) και η Δέουσα Μελέτη (ΜΔΕ) σε θέσεις που γειτνιάζουν με περιοχές Δικτύου Natura 2000 για την επιλεγείσα όδευση και υποβλήθηκε στο Τμήμα Περιβάλλοντος για εξέταση. Η μελέτη αφορά την καταγραφή και περιγραφή των επιπτώσεων που πιθανό να δημιουργηθούν από την κατασκευή και λειτουργία στο πρώτο τμήμα του αυτοκινητόδρομου από Αγία Μαρινούδα μέχρι Στρουμπί, μήκους 15,5 χλμ., με δύο λωρίδες κυκλοφορίας.

Στόχος είναι η έναρξη των εργασιών το συντομότερο ώστε το έργο να περατωθεί εντός του 2021. Σημειώνεται ότι το έργο προσφοροδοτήθηκε το 2007 με τη μέθοδο DBFO (Design – Build – Finance – Operate) χωρίς επιτυχή κατάληξη. Η διαδικασία των απαλλοτριώσεων είχε ήδη ολοκληρωθεί από το 2006. Το 2012, λόγω της οικονομικής κρίσης έγινε ανάκληση για όσα τεμάχια δεν είχαν καταβληθεί οι αποζημιώσεις.

Για το συνολικό έργο, η αρχική εκτίμηση ήταν €86 εκατ., από τα οποία το κράτος έχει ήδη πληρώσει €35 εκατ. και €23,5 εκατ. για τόκους, για τεμάχια που παραμένουν απαλλοτριωμένα. Για τα τεμάχια που έχουν ανακληθεί, λαμβάνοντας υπόψη τη μείωση στα όρια του έργου και την αφαίρεση παρακαμπτήριων, θα χρειαστεί εκ νέου απαλλοτρίωση για το συνολικό έργο για εκτάσεις αξίας €34 εκατ., σταδιακά, ανάλογα με τα τμήματα του δρόμου που θα προωθούνται για υλοποίηση. Επιπλέον, από τα ήδη απαλλοτριωθέντα τεμάχια, το κράτος θα μπορεί να επιστρέψει ως πλεονάζουσα γη, έκταση αξίας €8 εκατ. περίπου, η οποία δεν χρειάζεται πλέον.
Το έργο θα χρηματοδοτηθεί από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και ο Φορέας θα είναι το Τμήμα Δημόσιων Έργων. Το κατασκευαστικό κόστος του έργου αναμένεται να ανέλθει στα €60 εκατομμύρια, αλλά αυτό πιθανόν να αλλάξει με την αναθεωρημένη εκτίμηση του έργου που θα γίνει σε μελλοντικό στάδιο.

Τα βασικά σημεία που προσδιορίστηκαν στην αξιολόγηση των υφιστάμενων περιβαλλοντικών συνθηκών παρουσιάζονται παρακάτω:
Το έργο εμπίπτει στα κοινοτικά όρια των χωριών Άρμου, Μαραθούντα, Μέσα Χωριό, Καλλέπεια, Τσάδα, Κοίλη και Στρουμπί. Η γενική τοπογραφία της περιοχής περιλαμβάνει πεδιάδες, κοιλάδες και λόφους, άλλοτε ομαλούς και άλλοτε απότομους.
Στην περιοχή του έργου κυριαρχεί χαμηλή άγρια βλάστηση με μερικά δέντρα, κυρίως κυπαρίσσια και πεύκα. Το υψόμετρο στην περιοχή ακολουθεί σχετικά ανοδική πορεία και κυμαίνεται στα 100-612 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας. Το τοπίο περιλαμβάνει εκτάσεις με οικιστικές, βιοτεχνικές, βιομηχανικές και γεωργικές χρήσεις.Επίσης, στον χώρο εντοπίζονται διάσπαρτα μη αδειοδοτημένα σημεία εναπόθεσης μπαζών.

Η περιοχή μελέτης εμπίπτει εντός των αυτόχθονων σχηματισμών τεταρτογενούς ηλικίας, της αυτόχθονης ιζηματογενούς ακολουθίας Τροόδους, του οφιολιθικού συμπλέγματος Τροόδους και του αλλόχθονου συμπλέγματος Μαμωνιών. Σε ορισμένες περιοχές εμφανίζονται χαλαρές έως πολύ χαλαρές αλλουβιακές και κολλουβιακές αποθέσεις, πλευρικά κορήματα και αποθέσεις ποτάμιων και θαλάσσιων αναβαθμίδων, οι οποίες ενδέχεται να προκαλέσουν καθιζήσεις κατά την επιβολή φορτίου.

Εντός της περιοχής υπάρχουν εμφανίσεις μπετονιτικών αργίλων, μαργών και γυψούχων μαργών, οι οποίες παρουσιάζουν πολύ υψηλές τιμές πλαστικότητας και κατά συνέπεια την ανάλογη δυνητικότητα διόγκωσης-συρρίκνωσης κατά τη μεταβολή της υγρασίας τους. Το ίδιο πρόβλημα συμβαίνει στην περιοχή Μελέτης και με τα ανομοιογενή αργιλοϊλυώδη εδάφη, στα σημεία όπου αυτά εμφανίζονται.

Στο τέλος της όδευσης, όπου η περιοχή δομείται από γύψο του γεωλογικού σχηματισμού Καλαβασού, εντοπίστηκαν παλαιοκαταβόθρες και δεν αποκλείεται η επανεμφάνιση του φαινομένου. Γενικά, ολόκληρη η περιοχή όδευσης έχει απότομες κλίσεις και πιθανό να προκύψουν απότομα πρανή μετά από τις εκσκαφές κατά την κατασκευή του έργου.

Στην ίδια περιοχή εμπίπτουν οι υπόγειοι υδροφορείς CY-11A και CY-11B «Πάφος», CY-12 «Λετύμβου – Γιόλου», CY-18 «Λεύκαρα – Πάχνα» και οι ποταμοί Μαυροκόλυμπος και Κοτσιάτης.

Οι οικότοποι στους οποίους εμπίπτει η περιοχή μελέτης αποτελούνται από καλλιεργούμενες εκτάσεις και φυσικούς οικοτόπους. Αρκετές καλλιέργειες είναι εγκατελειμμένες, με αποτέλεσμα να έχει αρχίσει να διεισδύει η φυσική βλάστηση σε αυτές. Οι τύποι οικοτόπων που έχουν καταγραφεί είναι θερμο-μεσογειακοί θαμνώνες με genista fasselata, ξηρόφιλοι θαμνώνες με crataegus azarolus var. aronia, φρύγανα με sarcopoterium spinosum, ξηροφυτικοί λειμώνες της Μεσογείου με αγρωστώδη και μονοετή (thero-brachypodietea), δασικές συστάδες της quercus infectoria, δάση με olea και ceratonia, δάση κυπαρίσσου, καλαμώνες και κοινότητες υψηλών βούρλων (phragmition australis, scirpion maritimi) και συνδυασμοί αυτών.

Κατά την καταγραφή της χλωρίδας εντοπίστηκαν 162 taxa, από τα οποία 12 είναι ενδημικά στην Κύπρο, ενώ κατά την καταγραφή της πανίδας εντοπίστηκαν ενδημικά υποείδη λαγού, αλεπούς, σκαντζόχοιρου, ποντικού, αρουραίου και νυχτερίδας.

Επίσης, στην περιοχή απαντούν 11 είδη χειρόπτερων, ορισμένα από τα οποία χαρακτηρίζονται ως «Εγγύς Απειλούμενα» σύμφωνα με την Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), τρία είδη αμφιβίων και 15 είδη ερπετών, με ένα από αυτά να χαρακτηρίζεται ως «Κινδυνεύον» από την IUCN. Στην περιοχή συναντάται και ένα είδος ψαριού, σε υψόμετρα μικρότερα από 800 μέτρα, το χέλι, το οποίο κατατάσσεται ως «Κρισίμως Kινδυνεύον» είδος κατά την IUCN.

Εντός της περιοχής μελέτης βρίσκεται η ΕΖΔ «Κοίλη – Μαυροκόλυμπος», στην οποία εντοπίζεται ένα είδος ασπόνδυλου, το euplagia (callimorpha) quadripunctaria, για το οποίο αποτελεί στόχο η διατήρηση και αποκατάσταση του βιοτόπου του και των χώρων αναπαραγωγής του. Επίσης, στην περιοχή βρίσκονται δύο Περιοχές Προστασίας του Δικτύου «Natura 2000» η Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) «Κοιλάδα Έζουσας» (CY4000021) και ο Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) «Κοίλη- Μαυροκόλυμπος (CY4000008)». Για την ΖΕΠ «Κοιλάδα Έζουσας», η οποία περιλαμβάνει 175 είδη πτηνών, έχει ετοιμαστεί επιπρόσθετα ξεχωριστή Μελέτη Δέουσας Εκτίμησης (ΜΔΕ).

Το νοτιότερο άκρο της χάραξης του έργου εμπίπτει εντός του διαδρόμου διέλευσης άγριων πτηνών του ποταμού Έζουσας. Επίσης, στην περιοχή μελέτης εντοπίζονται δύο σημαντικά αρπακτικά είδη, ο σπιζαετός και η αετοβαρβακίνα, που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας των Άγριων Πτηνών (79/409/ΕΟΚ).

Οικονομική και τουριστική ανάπτυξη

Σύμφωνα με το Τμήμα Δημοσίων Έργων (ΤΔΕ), ο υφιστάμενος δρόμος Πάφου – Πόλης δεν παρέχει ικανοποιητικό επίπεδο εξυπηρέτησης και τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του περιορίζουν τη χωρητικότητα, τη λειτουργικότητα και την οδική ασφάλεια. Αναμένεται ότι ο προτεινόμενος αυτοκινητόδρομος Πάφος – Πόλης θα επιλύσει προβλήματα οδικής ασφάλειας και λειτουργικότητας του οδικού δικτύου και ότι θα συμβάλλει στην οικονομική και τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.

Το προτεινόμενο έργο αποτελεί μέρος του στρατηγικού σχεδίου του ΤΔΕ για ολοκλήρωση του εθνικού δικτύου αυτοκινητοδρόμων.

Δύο σήραγγες και πέντε κοιλαδογέφυρες

Το Έργο αποτελείται από το οδόστρωμα του αυτοκινητόδρομου, τις σήραγγες, τις κοιλαδογέφυρες, τις χωματουργικές εργασίες και τις υποστηρικτικές κατασκευές, όπως η αποχέτευση ομβρίων. Το πλάτος οδοστρώματος του αυτοκινητόδρομου θα είναι 7 μέτρα σε κάθε κατεύθυνση και το πλάτος ανάπτυξης (οδόστρωμα, κεντρική νησίδα, έρεισμα, αυλάκια αποχέτευσης ομβρίων) θα είναι 26,5 μέτρα. Η μέγιστη κλίση στη μηκοτομή είναι 6% και η ταχύτητα όδευσης αναμένεται να είναι 100 χλμ/ώρα. Τα μέγιστα βάθη ορυγμάτων θα φτάνουν μέχρι 40 μέτρα και τα μέγιστα ύψη επιχωματώσεων μέχρι 35 μέτρα.

Το πρώτο τμήμα του αυτοκινητόδρομου θα ξεκινά από τον υφιστάμενο αυτοκινητόδρομο Λεμεσού – Πάφου (Α6) στην Αγία Μαρινούδα και θα διασχίζει τις κοινότητες Μαραθούντα, Άρμου, Τσάδα, Καλλέπεια, Κοίλη και Στρουμπί.

Η όδευση θα διαπερνά από το ανατολικό σύνορο της Κοιλάδας της Μαραθούντας (ανατολικά του Ποταμού Κοτσιάτη) και περίπου 100 μέτρα ανατολικά από το άκρο του οικισμού της κοινότητας Μαραθούντα. Η όδευση θα συνεχίζει από την κοινότητα της Άρμου ανηφορίζοντας προς την Τσάδα και περνώντας δυτικά από το θέρετρο γκολφ «Minthis Hill», αφού θα έχει περάσει πρώτα από δύο κοιλαδογέφυρες, που θα βρίσκονται εντός των κοινοτικών ορίων της Τσάδας, μήκους 500 και 85 μέτρων. Παράλληλα με την οικιστική περιοχή της κοινότητας και πριν η όδευση φτάσει την κοινότητα Καλλέπεια, θα διέλθει μέσα από σήραγγα η οποία θα έχει μήκος 730 μέτρα. Στη συνέχεια, η χάραξη εισέρχεται στην κοινότητα Καλλέπεια.

Μετά από ακόμα ένα μικρό τμήμα σήραγγας (μήκους 290 μέτρων), η όδευση θα περνά με κοιλαδογέφυρα πάνω από τον υφιστάμενο δρόμο Πάφου – Πόλης, εντός της κοινότητας Κοίλη (μήκους 200 μέτρων). Η χάραξη θα εισέρχεται στην κοινότητα Στρουμπιού μέσω άλλης μιας κοιλαδογέφυρας (μήκους 495 μέτρων) και από το σημείο αυτό θα συνεχίζει βόρεια και θα καταλήγει εντός της κοινότητας Στρουμπί, όπου θα ενώνεται με τον υφιστάμενο δρόμο Πάφος – Πόλης, μέσω της δημιουργίας κυκλικού κόμβου. Σημειώνεται ότι εντός της κοινότητας Στρουμπιού θα κατασκευαστεί και μια δεύτερη κοιλαδογέφυρα μήκους 110 μέτρων. Συνολικά το έργο θα συμπεριλαμβάνει δύο σήραγγες και πέντε κοιλαδογέφυρες.

Πηγή: Φιλελεύθερος