Νίκος Παλιός: Για ποια μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μιλάμε;
Με τα όσα βλέπουν τελευταία το φως της δημοσιότητας, είναι πραγματικά απορίας άξιον αν η επιδιωκόμενη μεταρρύθμιση εξυπηρετεί τα καλώς νοούμενα συμφέροντα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ενώ η Κυβέρνηση έχει καταθέσει ενώπιον της Βουλής νομοσχέδια για τη δημιουργία συμπλεγμάτων (Επαρχιακών και Τοπικών), συνάμα, πριν η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση αποφασιστεί, τεθεί σε εφαρμογή και εκτιμηθούν τα αποτελέσματά της, σχεδιάζει να μειώσει τους Δήμους σε 22 από τους 30 που είναι σήμερα, υιοθετώντας, δήθεν, εισήγηση των Ιταλών συμβούλων της Ένωσης Δήμων.
Υπάρχει μια ξεκάθαρη αστοχία στον συγκεκριμένο σχεδιασμό, η οποία θα πρέπει να τύχει της ανάλογης «θεραπείας» από την Κυβέρνηση και τη Βουλή. Αυτή έγκειται στο εξής:
Στη μελέτη των Ιταλών εμπειρογνωμόνων, η μείωση των Δήμων προκύπτει ως τελευταίο στάδιο, σε περίπτωση που από την υλοποίηση των προηγούμενων φάσεων δεν επιτευχθούν τα επιθυμητά (κυρίως οικονομικά) αποτελέσματα. Η αναφορά σε ενδεχόμενη μείωση των τοπικών αρχών αφορά τους υφιστάμενους Δήμους. Ο δε αριθμός που προτείνουν (22) είναι ενδεικτικός.
Από την άλλη, βάση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας που βρίσκεται ενώπιον της Βουλής είναι η δημιουργία συμπλεγμάτων υπηρεσιών μεταξύ Δήμων, μεταξύ Κοινοτήτων και μεταξύ Δήμων και Κοινοτήτων. Η δημιουργία συμπλεγμάτων τοπικών αρχών θα γίνει στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων (τα οποία δεν έχουν ακόμα καθοριστεί) και από ειδική επιτροπή, η σύνθεση της οποίας θα προβλέπεται στον νόμο. Μέσα από τα συμπλέγματα αυτά, ενδεχομένως θα προκύψουν μεγαλύτερες οντότητες (Δήμοι).
Γι’ αυτό, δεν υπάρχει καμία λογική να γίνεται λόγος για μελλοντική μείωση των υφιστάμενων (ελεύθερων) Δήμων, αφού η σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση αφορά το σύνολο της τοπικής αυτοδιοίκησης (Δήμους και Κοινότητες). Δεν μπορούν να συνδεθούν η εισήγηση των Ιταλών ειδικών, που αφορά μείωση των υφιστάμενων Δήμων, με την επιχειρούμενη μεταρρύθμιση, η οποία αφορά την τοπική αυτοδιοίκηση γενικά. Η πρόταση της Κυβέρνησης για μείωση των υφιστάμενων Δήμων είναι άνευ ουσίας, αφού, με την εφαρμογή της προτεινόμενης μεταρρύθμισης, θα μιλάμε για συμπλέγματα τοπικών αρχών που αναμένεται να εξελιχθούν σε μεγάλους Δήμους και όχι για τους υφιστάμενους. Μήπως επιδίωξη των εμπνευστών του σχεδιασμού αυτού είναι να «ξεμπερδέψουν» με τη μεταρρύθμιση της Τ.Α., απλά και μόνο εξαφανίζοντας από τον χάρτη κάποιους δήμους; Αλήθεια, τι έχουν να πουν ή να κάνουν για τις 350 και πλέον κοινότητες της Κύπρου που είναι υπό κρατική κηδεμονία και χωρίς εξουσίες; Φαίνεται ότι κάποιοι, αντί να εκσυγχρονίσουν ουσιαστικά τον θεσμό, προς όφελος πρώτα και κύρια των πολιτών, επιδιώκουν μεταρρύθμιση χάριν της μεταρρύθμισης, η οποία να συνδυάζει «λίγο απ’ όλα» (και επαρχιακά συμπλέγματα και τοπικά συμπλέγματα και συγχωνεύσεις)!
Η εκ προοιμίου συμπερίληψη πρόνοιας για μείωση Δήμων στο υπό μελέτη νομοσχέδιο, πριν καν εφαρμοστεί η σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση και χωρίς να ληφθούν υπόψη οι απόψεις/θέσεις των τοπικών αρχών, αλλά και των ίδιων των πολιτών τους, δεν εξυπηρετεί κάποιο αντικειμενικό σκοπό και σίγουρα δε μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Εάν και εφόσον αποφασιστούν στο μέλλον ενοποιήσεις/συγχωνεύσεις τοπικών αρχών, αυτές θα πρέπει να γίνονται και με τη σύμφωνο γνώμη των εκλεγμένων συμβουλίων τους και, γιατί όχι, και των δημοτών των επηρεαζόμενων περιοχών. Είναι εντελώς αντιδημοκρατική διαδικασία η θέληση της κυβέρνησης ή του κοινοβουλίου να λαμβάνεται ανεξάρτητα από την επιθυμία των πολιτών, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η δημιουργία των Δήμων έγινε μέσα από τοπικά δημοψηφίσματα.
Υστερόγραφο: Υπάρχουν όντως Δήμοι που βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, ελέω και της οικονομικής κρίσης που μείωσε τα έσοδα των τοπικών αρχών, αλλά και λόγω της μείωσης της κρατικής χορηγίας που ξεπερνά το 40%. Ποιο θα είναι, όμως, το όφελος για την Τ.Α. να εξαφανίσεις έναν Δήμο απλά και μόνον επειδή γειτνιάζει με κάποιον άλλο, όπως π.χ. τον Δήμο Γεροσκήπου, ο οποίος απαντάται ως αυτόνομη κοινότητα σε βάθος αιώνων, είναι οικονομικά βιώσιμος (11ος στα έσοδα σε σύνολο 30 Δήμων!) και έχει τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης (EDEN, NEAPOLIS κ.ά.) – οπόταν και θα μιλάμε για δημογραφική έκρηξη στην περιοχή του τα επόμενα λίγα χρόνια;
Νίκος Παλιός
Υποψήφιος για τη Σχολική Εφορεία Γεροσκήπου
ΑΚΕΛ Αριστερά Νέες Δυνάμεις