Πιο φτηνό το νερό στην Πάφο

Μπροστά στον κίνδυνο η Κύπρος να χάσει συνολικά €250 εκατ. από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το περιβάλλον για την επταετία 2014 -2020, η Δημοκρατία συμμορφώνεται με τις υποδείξεις των Βρυξελλών και προχωρεί στη σταδιακή εφαρμογή ενιαίας τιμολογιακής πολιτικής στην παροχή νερού ύδρευσης από τα κυβερνητικά υδατικά έργα.

Μιλώντας ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας, ο αρμόδιος υπουργός Νίκος Κουγιάλης ανέφερε ότι υπήρχαν προβλήματα στην ισχύουσα τιμολογιακή πολιτική που προκύπτουν από την ανομοιομορφία στη χρέωση νερού ύδρευσης από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων μεταξύ επαρχιών και παράλληλα δεν υπάρχει συμμόρφωση με την κοινοτική νομοθεσία για ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδατος, όπως ήταν και η απαίτηση των Βρυξελλών από το 2010.

Η μεγαλύτερη ανομοιομορφία σήμερα σημειώνεται στη χρέωση νερού ύδρευσης από το ΤΑΥ στο κυβερνητικό σύστημα υδατοπρομήθειας Πάφου στην τιμή των 59 σεντ ανά κυβικό μέτρο σε σχέση με 77/κ.μ. στις υπόλοιπες επαρχίες.

Σε πρώτο στάδιο καθορίστηκε περιβαλλοντικό κόστος ύψους 5 σεντ τον τόνο για τις υπηρεσίες παροχής νερού από το ΤΑΥ προς τα συμβούλια και φορείς υδατοπρομήθειας, ενώ αντίθετα δεν θα υπάρχει χρέωση νερού για γεωργικούς σκοπούς.

Όπως εξήγησε, οι πολιτικές τιμολόγησης νερού πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις τοπικές συνθήκες καθώς και τα αποτελέσματα που προκαλούνται από την ανάκτηση του κόστους. Για πρώτη φορά θα επιβάλλονται τέλη για τη λήψη νερού από ιδιωτικές γεωτρήσεις και επιφανειακές πηγές. Για γεωργικούς σκοπούς η χρέωση θα είναι 1 σεντ το κυβικό μέτρο και για την άρδευση πρασίνου στις τοπικές Αρχές η χρέωση θα είναι 2 σεντ το κυβικό μέτρο.

Ο υπουργός Γεωργίας, Νίκος Κουγιάλης, αναφέρθηκε στην υδατική πολιτική που ακολουθεί το κράτος, χαρακτηρίζοντας σημαντικό το θέμα της διαχείρισης των υδάτων, ιδιαίτερα -όπως είπε- σε μια χώρα που πάσχει από λειψυδρία και υποφέρει από ανομβρίες. Παρόμοια προβλήματα με την Κύπρο αντιμετωπίζουν και άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Μάλτα. Όπως εξήγησε, την ώρα που οι μισές χώρες της Ευρώπης ψάχνουν να βρουν τρόπους για να διαθέτουν νερό ύδρευσης, οι άλλες μισές ψάχνουν τρόπους για να μην πνιγούν.

Πρόσθεσε ότι το κόστος για διύλιση του νερού των φραγμάτων είναι περίπου 60 σεντ/κ.μ. σε σχέση με €1,20/κ.μ. το αφαλατωμένο νερό. Επισήμανε ότι υπάρχει ανομοιομορφία στις συμβάσεις που υπογράφτηκαν για τις μονάδες αφαλάτωσης αφού, όπως εξήγησε, συνήφθησαν σε διαφορετικές περιόδους. Για την τετραετία 2009 – 2012 η Δημοκρατία πλήρωσε €250 εκατ. για την αγορά αφαλατωμένου νερού, ενώ την τετραετία 2017 – 2013 η Δημοκρατία κατέβαλε €155 εκατ.

Σύμφωνα με τον κ. Κουγιάλη, η υδατική πολιτική για την Κυβέρνηση Αναστασιάδη είναι η διασύνδεση νερού των φραγμάτων και αφαλατώσεων, σημειώνοντας ότι «δεν θέλουμε να έχουμε γεμάτα φράγματα και άδεια ταμεία».

Ο υπουργός Γεωργίας παραδέχθηκε ότι το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων αδυνατεί να εφαρμόσει ολοκληρωμένο σύστημα για την ασφάλεια των φραγμάτων λόγω έλλειψης προσοντούχου προσωπικού. Πρόσθεσε ότι έχει προχωρήσει στην αγορά υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα μηχανικών για να επιβλέπουν τις υποδομές. Πρόσθεσε ότι οι μηχανικοί θα υποβάλλουν εκθέσεις μέχρι τον Οκτώβριο του 2017. Επιπλέον, ανέφερε ότι το ΤΑΥ θα προχωρήσει στην εκπαίδευση του προσωπικού του ώστε να μπορεί να ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο στα 103 φράγματα της Κύπρου. Σύμφωνα με τον κ. Κουγιάλη, η ασφάλεια των φραγμάτων δεν έχει καμία σχέση με την ποιότητα του νερού, προσθέτοντας ότι ουδέποτε το ΤΑΥ θα δώσει ακατάλληλο νερό στους καταναλωτές. Εξήγησε ότι μόνο το 2015 έγιναν 400 έλεγχοι σε πηγές και στην περίπτωση που υπήρχαν αποκλίσεις, λήφθηκαν διορθωτικά μέτρα.

Σε σχέση με τα προβλήματα που προέκυψαν στο φράγμα Πολεμιδιών ξεκαθάρισε ότι το νερό είναι κατάλληλο για άρδευση, αλλά ακατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση και για τα ζώα. Τόνισε δε ότι τόσο στο φράγμα Πολεμιδιών όσο και στα υπόλοιπα φράγματα της Κύπρου απαγορεύεται η διεξαγωγή δραστηριοτήτων. Στην προκειμένη περίπτωση, είπε, οι αθλητικές δραστηριότητες της Ομοσπονδίας Σκι είναι παράνομες αφού διεξάγονται χωρίς άδεια και δεν υπάρχει καμία ασφάλεια για τους αθλητές.

Σε σχέση με τη γεωργία ο κ. Κουγιάλης ανέφερε ότι υπάρχουν σχεδιασμοί για ένταξη 43 εκατ. κ.μ. νερού ανακυκλωμένου νερού για σκοπούς άρδευσης.

Παράλληλα, ο υπουργός Γεωργίας ανέφερε ότι είναι ασύμφορη η μεταφορά νερού από άλλες χώρες. Συμπλήρωσε ότι ασύμφορη είναι και η μεταφορά νερού στα κατεχόμενα μέσα από αγωγό από την Τουρκία. Υπογράμμισε ότι η μεταφορά νερού από Τουρκία έγινε για πολιτικούς λόγους και μόνο. Αν ήθελαν, είπε, να έχουν φθηνότερο νερό, θα μπορούσαν να κάνουν μονάδες αφαλάτωσης.

Σε σχέση με τις απώλειες νερού στα δίκτυα ανέφερε ότι με βάση τους υπολογισμούς του ΤΑΥ χάνεται το 18-20%. Για να περιοριστούν τα προβλήματα και να μην υπάρχει χρέωση των τοπικών Αρχών για το νερό που χάνεται, αποφασίστηκε, πρόσθεσε, η χρέωση από το ΤΑΥ να γίνεται στην είσοδο των υδατοδεξαμενών.

Αιτήματα δήμων για ανακυκλωμένο νερό

Στα κυριότερα ευρήματα του διαχειριστικού ελέγχου για τους υδάτινους πόρους αναφέρθηκε ο Ανώτερος Πρώτος Ελεγκτής, Άκης Κίκας. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε για την τιμολογιακή πολιτική, για την ασφάλεια των φραγμάτων, για τις μονάδες αφαλάτωσης, για την απώλεια των δικτύων ύδρευσης και για την υδροδότηση των γηπέδων γκολφ. Σημειώνεται ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία προέβη σε ενδελεχή διαχειριστικό έλεγχο, εξετάζοντας τα κύρια θέματα που αφορούν στη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Εκπρόσωπος της Ένωσης Δήμων ανέφερε ότι ως Αρχές υδατοπρομήθειας για σκοπούς ύδρευσης δραστηριοποιούνται 16 δήμοι. Αναφέρθηκε ακόμα σε αιτήματα που προέρχονται από δήμους για παροχή ανακυκλωμένου νερού για σκοπούς άρδευσης των χώρων πρασίνου.

Από την Ένωση Κοινοτήτων εκφράστηκαν ορισμένες διαφωνίες σε σχέση με τη νέα πολιτική και τονίστηκε ότι θα σταλούν γραπτώς οι απόψεις στον υπουργό Γεωργίας. Ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας, Άντρος Καυκαλιάς, χαρακτήρισε εθνική υπόθεση τη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Αναφέρθηκε στην ανάγκη για εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδιασμού, ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη από τη μια, την ορθολογιστική ανάπτυξη και προστασία του περιβάλλοντος και από την άλλη, την ανάγκη του σήμερα και τις ανάγκες των επόμενων γενεών.

«Σημείο αναφοράς στη συζήτηση οι νέοι κανονισμοί, βάσει Ευρωπαϊκής Οδηγίας με τους οποίους αναθεωρούνται τα τέλη παροχής νερού, ύδρευσης, άρδευσης και ανακυκλωμένου νερού και προστίθενται σ’ αυτά το κόστος περιβάλλοντος και φυσικών πόρων. Στα πλαίσια της εφαρμογής των κανονισμών υπογραμμίσαμε πως η εν λόγω ρύθμιση θα πρέπει να εφαρμοστεί βάσει κοινωνικο-οικονομικών κριτηρίων ή και αντισταθμιστικών μέτρων ώστε να μην επιβαρύνεται η θέση των αγροτών και άλλων μειονεκτικών περιοχών», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τον κ. Καυκαλιά, στην Επιτροπή αναφέρθηκε επίσης το θέμα των χρεώσεων από το κράτος για ποσότητες που ποτέ δεν φτάνουν στους δικαιούχους, όπως επίσης και καταναλώσεις ποσοτήτων νερού οι οποίες δεν τιμολογούνται.
Υπογράμμισε ακόμα πως ζητήματα που αφορούν στα συστήματα ελέγχου ποιότητας νερού, στη διαχείριση των φραγμάτων, στην πολιτική των αφαλατώσεων, στην τριτοβάθμια επεξεργασία λυμάτων, στα πεπαλαιωμένα δίκτυα, επιβάλλεται να ρυθμιστούν από το κράτος στα πλαίσια ενός γενικότερου σχεδιασμού για τη Διαχείριση των Υδάτινων Πόρων.

Πρόταση για νέα αφαλάτωση

Πρόταση για δημιουργία νέας μονάδας αφαλάτωσης στην Πάφο στη θέση της υφιστάμενης η οποία ήταν προσωρινή, θα υποβάλει στην επόμενη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου ο υπουργός Γεωργίας. Όπως είπε η πρόταση θα περιλαμβάνει την κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 15.000 κ.μ. ημερησίως. Όσον αφορά στην υφιστάμενη, ανέφερε ότι με οδηγίες του ΤΑΥ στον ανάδοχό του υποδείχθηκε να αποξηλώσει τις εγκαταστάσεις και να την απομακρύνει από την περιοχή. Σύμφωνα με τον κ. Κουγιάλη μέσα από τον Νότιο Αγωγό καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες για ύδρευση των μεγάλων αστικών κέντρων σε όλη την Κύπρο πλην της Πάφου. Εξήγησε ότι με τη μονάδα αφαλάτωσης, η επαρχία Πάφου δεν θα έχει πρόβλημα σε περίπτωση μειωμένων βροχοπτώσεων και παρατεταμένης ανομβρίας.

ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΝΕΑ ΑΦΑΛΑΤΩΣΗ

Πρόταση για δημιουργία νέας μονάδας αφαλάτωσης στην Πάφο στη θέση της υφιστάμενης η οποία ήταν προσωρινή, θα υποβάλει στην επόμενη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου ο υπουργός Γεωργίας. Όπως είπε η πρόταση θα περιλαμβάνει την κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 15.000 κ.μ. ημερησίως. Όσον αφορά στην υφιστάμενη, ανέφερε ότι με οδηγίες του ΤΑΥ στον ανάδοχό του υποδείχθηκε να αποξηλώσει τις εγκαταστάσεις και να την απομακρύνει από την περιοχή. Σύμφωνα με τον κ. Κουγιάλη μέσα από τον Νότιο Αγωγό καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες για ύδρευση των μεγάλων αστικών κέντρων σε όλη την Κύπρο πλην της Πάφου. Εξήγησε ότι με τη μονάδα αφαλάτωσης, η επαρχία Πάφου δεν θα έχει πρόβλημα σε περίπτωση μειωμένων βροχοπτώσεων και παρατεταμένης ανομβρίας.

Πηγή: Φιλελεύθερος/Άγγελος Νικολάου