Τα τρία φίλτρα του Σωκράτη…
Λέγεται ότι μια μέρα, ενώ ο Σωκράτης έκανε τη βόλτα του στην Ακρόπολη, συνάντησε κάποιον γνωστό του, ο οποίος του ανακοίνωσε ότι έχει να του πει κάτι πολύ σημαντικό που άκουσε για κάποιον από τους μαθητές του. Ο Σωκράτης του είπε ότι θα ήθελε, πριν του πει τι είχε ακούσει, να του κάνει τρεις ερωτήσεις.
-Τρεις ερωτήσεις; ρώτησε με απορία ο άλλος.
-Ναι, πριν μου πεις τι άκουσες για το μαθητή μου θα ήθελα να κάτσουμε για ένα λεπτό να φιλτράρουμε αυτό που θέλεις να μου πεις. Το πρώτο φίλτρο είναι αυτό της αλήθειας. Είσαι εντελώς σίγουρος ότι αυτό που πρόκειται να μου πεις είναι αλήθεια;
-Ε…. όχι ακριβώς, απλά άκουσα να το λένε…
-Μάλιστα άρα δεν έχεις ιδέα αν αυτό που θέλεις να μου πεις είναι αλήθεια ή ψέματα.
-Ας δοκιμάσουμε τώρα το φίλτρο της καλοσύνης. Aυτό που πρόκειται να μου πεις για τον μαθητή μου είναι κάτι καλό;
-Καλό; Όχι, το αντίθετο μάλλον…
-Άρα, συνέχισε ο Σωκράτης θέλεις να πεις κάτι κακό για τον μαθητή μου
αν και δεν είσαι καθόλου σίγουρος ότι είναι αλήθεια.
Ο άλλος έσκυψε το κεφάλι από ντροπή και αμηχανία.
-Παρόλα αυτά συνέχισε ο Σωκράτης μπορεί ακόμα να με ενδιαφέρει τι έχεις να πεις γιατί υπάρχει και το τρίτο φίλτρο. Το φίλτρο της χρησιμότητας. Είναι αυτό που θέλεις να μου πεις για τον μαθητή μου κάτι που μπορεί να μου φανεί χρήσιμο σε κάτι;
-Όχι δεν νομίζω…
-Άρα λοιπόν αφού αυτό που θα μου πεις δεν είναι ούτε αλήθεια, ούτε καλό ούτε χρήσιμο, γιατί θα πρέπει να το ακούσω;
Ο συνομιλητής του Σωκράτη έφυγε ντροπιασμένος, έχοντας πάρει ένα καλό μάθημα…
Θα διερωτάστε βέβαια τι μ’ έχει πιάσει τελευταίως με τον Σωκράτη και τις σοφές του κουβέντες. Σας λύνω αμέσως την απορία. Ενώ τον τελευταίο καιρό η Κύπρος διάγει τις χειρότερες ίσως στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της, ενώ οι ευθύνες γύρω μας είναι αδιανόητες και ασήκωτες, ενώ ο κόσμος πεινά, διαμαρτύρεται και υποφέρει για την αναβλητικότητα, την ευθυνοφοβία και την αδιάντροπα παθητική στάση των πολιτικών μας «ταγών», τίποτα δεν φαίνεται να διαταράσσει την σκανδαλιστικά αδιατάρακτη αδράνειά τους. Κοιμούνται ή θέλουν να φαίνονται ότι κοιμούνται τον ύπνο όχι του δικαίου μα του αδίκου…
Πού να βρει λοιπόν αποκούμπι ο άνθρωπος; Η νομουθετική εξουσία (βουλή) μεταβάλλει σε νόμους τα τροϊκανά νομοσχέδια ενώ θα έπρεπε να αναζητά λύσεις που θα εξασφάλιζαν την αξιοπρεπή επιβίωση του λαού μας και όχι την κατάντια του σε επαιτεία… Η εκτελεστική εξουσία (κυβέρνηση) επιμένει να σφυρίζει αδιάφορα μεταθέτοντας ευθύνες στους προγενέστερους ωσάν και έτσι μπορεί να βρει άλλοθι και να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα! Τέλος η δικαστική εξουσία εξετάζει ακόμα το ζήτημα και αν δεν έχει απτές αποδείξεις (και κάτι μου λέει πως δεν θα βρει τελικά…) θα μείνει τελικά στην εξέταση…
Πώς να δικαιωθεί λοιπόν ο απλός πολίτης; Πώς να βρει το δίκιο του όταν διά νόμου επιβάλλεται η αδικία; Του έχουν μείνει δυο στηρίγματα: ο Θεός και η φιλοσοφία. Ετούτο εδώ το άρθρο ασχολείται με το δεύτερο.
Τα τρία αυτά φίλτρα μπορούν να χρησιμεύσουν στον σύγχρονο άνθρωπο γιατί απλούστατα του καθορίζουν τα όρια τα οποία πρέπει να βάζει σε όσα ακούει. Όσα δεν εμπεριέχουν αλήθεια, καλοσύνη και χρησιμότητα πρέπει επιτέλους να τα αποσείουμε γιατί δεν μας προσφέρουν τίποτε…
Και κάτι άλλο. Επειδή ακούω ότι τον τελευταίο καιρό κάνουν θραύση τα ψυχοφάρμακα (και πώς να μην κάνουν…) ειδικά για όσους έχουν χάσει πολλά λεφτά, και γι’ αυτό το θέμα ο Σωκράτης έχει διατυπώσει μια μεγάλη αλήθεια που όσο ωμή κι αν φαίνεται είναι, ιδιαίτερα στους καιρούς που ζούμε σήμερα, αδιαμφισβήτητα πολύτιμη από πολλές απόψεις.
«Για δύο πράγματα να μη στενοχωριέσαι: γι’ αυτά που διορθώνονται και γι’ αυτά που δεν διορθώνονται…»
Μεγάλη κουβέντα…