Άλλο οι Πολιτικοί Θεσμοί και άλλο οι Πολιτικοί Δρώντες

Η πρωτοφανής οικονομική κρίση, απότοκο της παρατεταμένης πολιτικής ανεπάρκειας και αδράνειας,

σε συνδυασμό με την δημοσιοποίηση των πρόσφατων πολιτικών και οικονομικών σκανδάλων διαφθοράς, ενίσχυσε την ήδη προϋπάρχουσα αμφισβήτηση και κριτική διάθεση μιας μεγάλης μερίδας των πολιτών προς τους θεσμούς (κοινωνικούς και πολιτικούς).

Η αδυναμία του συστήματος να θέσει σε εφαρμογή τις κατάλληλες δικλίδες ασφαλείας που να θωρακίζουν το θεσμικό και νομικό πλαίσιο, και το οποίο επέτρεψε την ατιμωρησία και την προνομιακή μεταχείριση, λειτούργησε ενισχυτικά στην ενδυνάμωση του χάσματος μεταξύ της κοινωνίας και του πολιτειακών θεσμών.

Στο συγκεκριμένο άρθρο δεν θα επιχειρηθεί άλλη μια προσπάθεια να καταγραφούν τα γεγονότα που έχουν προκαλέσει το φαινόμενο αυτό, ούτε αποσκοπεί στο να αναφερθεί στους παράγοντες που του επιτρέπουν να διατηρείται ως ένα διαδεδομένο πλέον κοινωνικό αίσθημα, με αυξητική μάλιστα διάθεση.

Για να οριοθετηθεί με επάρκεια ένα εποικοδομητικό πλαίσιο στο διάλογο που αναπτύσσεται γύρω από την ευρύτερη απαξίωση προς την Πολιτική, επιβάλλεται ο ουσιαστικός διαχωρισμός μεταξύ δυο συνιστωσών, οι οποίες καθορίζουν το ρόλο και τη εξέλιξη των Πολιτικών Συστημάτων – μεταξύ των Θεσμών και των Δρώντων. Να διαχωριστεί με σαφήνεια η δράση, και κυρίως το πλαίσιο ευθύνης του Προεδρικού από τον πρόεδρο, της Βουλής από τους βουλευτές, του Υπουργείου από τον υπουργού, του Κόμματος από τα κομματικά στελέχη.  

Η πρόσφατη αποκάλυψη των σκανδάλων ενίσχυσε μεν ευρύτερα την απαξίωση προς τα Πολιτικά Συστήματα, προσέφερε ωστόσο τη δυνατότητα της άμεσης και συγκεκριμένης στοχοποίησης των δρώντων αυτών που πραγματικά έχουν συμβάλει στο να ενισχυθεί η διαφθορά, η αναξιοκρατία και η προνομιακή μεταχείριση, παράγοντες οι οποίοι συνέτειναν στο να δημιουργηθεί η υφιστάμενη κατάσταση.

Γίναμε μάρτυρες προσαγωγών στη δικαιοσύνη και διαταγμάτων προσωποκράτησης κομματικών στελεχών, έκδοσης πρώην υπουργού στις Ελληνικές αρχές, χάρισμα δανείων σε πολιτικούς αξιωματούχους, καθώς και φυγάδευση μεγάλων κεφαλαίων στο εξωτερικό από πολίτες που είχαν έγκαιρη πληροφόρηση για το επερχόμενο κούρεμα στις καταθέσεις. Ακόμη και το πόρισμα της Διερευνητικής Επιτροπής για την οικονομία, με τις όποιες παραλείψεις και αδυναμίες του, αναφέρεται ονομαστικά σε συγκεκριμένα πολιτικά κόμματα, καταλογίζοντας τους βαρύτατες ευθύνες, αδράνειας, παράληψης και ελλιπούς προετοιμασίας.

Η απαξίωση των θεσμών ως σύνολο, και οι αφαιρετικές προσεγγίσεις που αποσκοπούν στην ισόποση κατανομή ευθυνών ανάμεσα σε όλους τους Πολιτικούς δρώντες, για την υφιστάμενη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην Κύπρο, αν και κατανοητές, κρίνονται ως επιπόλαιες. Η καθολική απαξίωση όχι απλά δεν αποδυναμώνει την υφιστάμενη πρακτική της διαφθοράς, αλλά την ενισχύει. Ένα σωστό Δικαιϊκό σύστημα δεν υιοθετεί ισοπεδωτικές προσεγγίσεις και δεν εξισώνει ευθύνες, οι οποίες αποδεδειγμένα πλέον, κάποιους τους βαραίνουν περισσότερο από άλλους, ενώ και κάποιους δεν τους ακουμπούν καθόλου. Η καθολική αποκαθήλωση των θεσμών και η συστηματική απαξίωση του Πολιτικού Συστήματος ως σύνολο, για πρακτικές και ενέργειες που φέρουν πλέον ονοματεπώνυμο, μπορούν να κριθούν ως άδικες, συχνά αφοριστικές και ίσως επικίνδυνες.

Αναμφίβολα οι Πολιτικοί θεσμοί έχουν σημαντικό και ουσιαστικό ρόλο να διαδραματίσουν σε μια κοινωνία, αφού μέσα από την υγιή δράση τους δύναται να καταστούν πραγματικά κύτταρα δημοκρατίας, πολιτικής σκέψης, διαλόγου και προτάσεων. Σε περιπτώσεις διαφθοράς, αναξιοκρατίας και σήψης, και όπου η δικαιοσύνη αποτυγχάνει να παρεμβαίνει καταλυτικά, τότε η ίδια κοινωνία οφείλει να λειτουργήσει προστατευτικά και ενισχυτικά προς τους Θεσμούς, αλλά και προς όλες τις υγιείς συνιστώσες που το συναποτελούν, όχι απαξιώνοντας το σύστημα, αλλά θέτοντας στο περιθώριο κάθε στοιχείο και κάθε παράγοντα που το αποδυναμώνουν και το απειλούν. Ο ενεργός πολίτης έχει την πολιτική ευθύνη να κρίνει και να αξιολογήσει. Αυτό απαιτεί η λαϊκή κυριαρχία και αυτή είναι η μόνη ελπίδα για να επανέλθει το πολιτικό μας σύστημα σε υγιείς βάσεις.

* Ο Στέλιος Στυλιανού είναι Αναπληρωτής Εκπρόσωπος Τύπου της Συμμαχίας Πολιτών