ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΗ Η ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ;
Η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην Κυπριακή Αποκλειστική Ζώνη (ΑΟΖ)
έχει αναπτερώσει τις ελπίδες για γρήγορη έξοδο της χώρας μας από το Μνημόνιο και κατά συνέπεια την αποχώρηση της Τρόικα.
Κατά την προεκλογική περίοδο για τις Προεδρικές του Φεβρουαρίου του 2013 έχουν λεχθεί αρκετά για τη δυνατότητα της χώρας μας να προπωλήσει φυσικό αέριο και συνεπώς η κάθοδος της Τρόικα ήταν αχρείαστη.
Η πιθανότητα προπώλησης Φυσικού Αερίου είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την επιβεβαίωση των κοιταγμάτων και τη δυνατότητα ανόρυξής τους. Αυτή η διαδικασία προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί στα μέσα του ερχόμενου Φθινοπώρου.
Είναι παραδεκτό ότι η Κύπρος θα είναι σε θέση να εξωρύξει και εκμεταλλευτεί το φυσικό της αέριο περί το έτος 2019. Η εκμετάλλευση του οικοπέδου 12 προβλέπεται να διαρκέσει 25-30 χρόνια. Με βάση προκαταρκτικές προβλέψεις της Royal Bank of Scotland, τα αποθέματα του οικοπέδου 12 ανέρχονται στα €600 δις. Η ίδια τράπεζα υπολογίζει ότι το κέρδος για την Κύπρο ανέρχεται στο 20% ή γύρω στα €120 δις σημερινές αξίες. Σε ετήσια βάση επομένως οι ταμειακές ροές για την Κύπρο υπολογίζεται στα €4δις – €5δις.
Οι εξελίξεις στο πεδίο του φυσικού αερίου είναι σήμερα ραγδαίες. Νέες τεχνολογίες έχουν επιτρέψει σε χώρες όπως η Πολωνία και χώρες της Βαλτικής να είναι σύντομα σε θέση να εκμεταλλευτούν τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου που βρίσκονται σε μεγάλα βάθη, και που ήταν αδύνατη η μέχρι σήμερα εκμετάλλευση τους με τις συμβατικές και υπάρχουσες τεχνολογίες. Τεράστια αποθέματα σε μεγάλα βάθη έχουν εντοπιστεί στις ΗΠΑ και στον Καναδά.
Σε πολιτικό επίπεδο, κάτι που επηρεάζει τη Κύπρο είναι η διαμάχη με την Τουρκία για τα δήθεν δικαιώματα των τουρκοκυπρίων στα έσοδα από το φυσικό αέριο. Οι απειλές και μόνο από την Τουρκία δημιουργούν ένα κλίμα αβεβαιότητας για προτιθέμενους επενδυτές κατά πόσο η χώρα θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί αυτό το φυσικό πλούτο.
Σε ότι αφορά τις εγκαταστάσεις αποϋγροποίησης φυσικού αερίου έχει ληφθεί η πολιτική απόφαση για την ανέγερση του τερματικού αποϋγροποίησης. Αν όλα υλοποιηθούν μέσα στα προκαθορισμένα χρονοδιαγράμματα, η Κύπρος θα μπορούσε να πωλήσει φυσικό αέριο το 2019.
Οι σημερινές ανάγκες της Κυπριακής Οικονομίας είναι τέτοιες που επιβάλλουν τη μελέτη της πρότασης για προπώληση φυσικού αερίου.
Κάτω από μερικές προϋποθέσεις θα ήταν δυνατή η προπώληση. Ο καθορισμός της τιμής και η δυνατότητα προπώλησης εξαρτάται από τους πιο κάτω παράγοντες:
- Η επιβεβαίωση της ποσότητας των κοιτασμάτων και η τεχνική δυνατότητα ανώρυξης.
- Η χρονική περίοδος από την ημερομηνία προπώλησης μέχρι την ημερομηνία παράδοσης των ποσοτήτων φυσικού αερίου.
- Οι εξελίξεις στην διεθνή αγορά και ιδιαίτερα σε ότι αφορά διαθέσιμα αποθέματα και συνεπώς διακύμανση στην τιμή διάθεσης.
- Η δυνατότητα της Κύπρου να υπερβαίνει τις απειλές της Τουρκίας και να μπορέσει να διαθέσει το φυσικό αέριο στους προτιθέμενους αγοραστές.
- Η δυνατότητα χρηματοδότησης του τερματικού αποϋγροποίησης και η δυνατότητα αποπεράτωσης του στο καθορισμένο χρονοδιάγραμμα.
- Η δυνατότητα εξεύρεσης τραπεζικού ιδρύματος ή άλλου πιστωτικού οργανισμού ο οποίος θα προσφέρει εγγυήσεις σε μελλοντικούς αγοραστές φυσικού αερίου για πιστή εφαρμογή των όρων του συμβολαίου παράδοσης φυσικού αερίου.
Ο καθορισμός της τιμής προπώλησης εξαρτάται άμεσα από τους πιο πάνω παράγοντες.
Οι προτιθέμενοι αγοραστές αφού αξιολογήσουν τους πιο πάνω παράγοντες θα εφαρμόσουν ένα προεξοφλητικό επιτόκιο για να καθορίσουν την τιμή αγοράς φυσικού αερίου. Οι οποιεσδήποτε αδυναμίες θα εκφραστούν από τους αγοραστές σε ψηλότερα προεξοφλητικά επιτόκια, και συνεπώς χαμηλότερες τιμές φυσικού αερίου, ακόμη και απροθυμίας τους να προβούν σε προσφορά.
Εκτιμώ ότι η Κύπρος θα πρέπει να πείσει τους αγοραστές φυσικού αερίου για τη δυνατότητα εκμετάλλευσης με δεδομένες τις Τουρκικές απειλές. Είναι αδύνατο σε αυτή τη χρονική περίοδο να προβλεφθούν οι αντιδράσεις τις Τουρκίας. Όσο όμως σίγουροι και αν είμαστε ότι θα έχουμε τις κατάλληλες συμμαχίες για αναχαίτιση των τουρκικών απειλών, η αβεβαιότητα για τους επενδυτές παραμένει και τούτο προσθέτει κατά πολύ το ρίσκο προαγοράς και συνεπώς αυξάνει το προεξοφλητικό επιτόκιο.
Θα πρέπει στη συνέχεια να έχουμε τράπεζα η οποία να είναι σε θέση να εγγυηθεί την πιστή εφαρμογή των όρων του συμβολαίου προαγοράς φυσικού αερίου. Η σημερινή κατάσταση του τραπεζικού μας συστήματος δεν παρέχει τη δυνατότητα μιας τέτοιας διασφάλισης. Ακόμη πιο δύσκολη θα ήταν η εξεύρεση ξένης τράπεζας η ξένου πιστωτικού οργανισμού λόγω κυρίων της πολιτικής αβεβαιότητας.
Δυσχέρειες για προπώληση φυσικού αερίου θα πρέπει να αντιμετωπιστούν από τις εξελίξεις στη διεθνή αγορά και συγκεκριμένα στην ανακάλυψη και εκμετάλλευση τεραστίων κοιτασμάτων φυσικού αερίου με τη βοήθεια νέων και εξελιγμένων τεχνολογιών στην Αμερική και Ευρώπη.
Συνυπολογίζοντας τα πιο πάνω εκτιμώ ότι ο όποιος προτιθέμενος αγοραστής θα εφαρμόσει ψηλά προεξοφλητικά επιτόκια. Αυτό εκφράζεται σε πολύ χαμηλές τιμές προπώλησης σήμερα και πιθανή απροθυμία της Κύπρου για προπώληση.
Η πολιτική αβεβαιότητα είναι πολύ πιθανό να μην δημιουργήσει το οποιοδήποτε αγοραστικό ενδιαφέρον.
Εκτιμώ ότι οι ελπίδες και προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί το τελευταίο διάστημα για προπώληση και έξοδο από το οικονομικό αδιέξοδο είναι πολύ δύσκολο να γίνουν πραγματικότητα. Η όποια πιθανή προπώληση θα είναι ασύμφορη για τη χώρα μας. Αντί αυτού θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην όσο το δυνατό γρηγορότερο εξώρυξη και εκμετάλλευση του φυσικού μας πλούτου.
Η δημιουργία των υποδομών εκμετάλλευσης και αποϋγροποίησης θα πρέπει να προχωρήσει με γρήγορους ρυθμούς. Αυτό διασφαλίζει τα πραγματικά συμφέροντα της Κύπρου και του λαού μας.
Οικονομολόγος – Εγκεκριμένος Λογιστής.