Οδοιπορικό στις παρανομίες του Ακάμα (εικόνες)

Τα τελευταία χρόνια με την ανοχή που επιδεικνύουν οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους λειτουργούν παράνομα εστιατόρια και αναψυκτήρια εντός και πλησίον της θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας που περιλαμβάνει τις σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας των δύο απειλούμενων και αυστηρά προστατευόμενων ειδών θαλάσσιων χελωνών, Caretta caretta και Chelonia mydas, στη δυτική ακτή της Κύπρου, στη Χερσόνησο Ακάμα.

Την ώρα πάντως που οι αρμόδιες Αρχές κλείνουν τα μάτια στην παρανομία, ιδιώτες, αλλά και τοπικές αρχές λιγουρεύονται νέες αναπτύξεις.

Ενώπιον μάλιστα των αρμόδιων υπηρεσιών τέθηκε αίτημα από την κοινότητα Ίννιας για δημιουργία πλαζ στην παραλία ωοτοκίας των χελώνων στη Λάρα. Πρόθεση της κοινότητας είναι η λειτουργία οργανωμένης πλαζ, με ενοικιαζόμενα κρεβατάκια, ομπρέλες και άλλες διευκολύνσεις μέχρι και τη λειτουργία εστιατορίου κοντά στην παραλία.

Σημειώνεται ότι σήμερα η παραλία χρησιμοποιείται σε μικρό βαθμό παράνομα από λουομένους που τοποθετούν κυρίως ομπρέλα και αυτό γιατί το αρμόδιο τμήμα που επιβάλει την τάξη είναι υποστελεχωμένο και αδυνατεί να εφαρμόσει τη νομοθεσία.

Ο «Φ» επισκέφθηκε την περιοχή και έκανε περιδιάβαση στην περιοχή του Ακάμα όπου ανεγέρθηκαν και λειτουργούν παράνομα δύο εστιατόρια και τρία αναψυκτήρια, τα οποία δεν έχουν λάβει οποιαδήποτε περιβαλλοντική έγκριση και πολεοδομική άδεια.

Αναψυκτήριο («Ακάμας»), το οποίο λειτουργεί και παράλληλα προβαίνει σε παράνομη χρήση της παρακείμενης παραλίας (ενοικίαση ομπρελών και κρεβατιών παραλίας). Η παραλία βρίσκεται στην εκβολή του Άσπρου Ποταμού, σε κρατική δασική γη εντός του Κρατικού Δάσους Πέγειας. Χωροθετείται σε Πολεοδομική Ζώνη Προστασίας των Δασών και της Φύσης (Ζ4-ΠΦ) και σε Πολεοδομικό Καθεστώς Ακτής και Περιοχής Προστασίας της Φύσης (τεμάχιο 151 στο Φύλλο/Σχέδιο 34/63). Το αναψυκτήριο («Ακάμας») βρίσκεται σε κρατική δασική γη εντός του Κρατικού Δάσους Αγίου Γεωργίου, στην είσοδο του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα. Χωροθετείται πάνω από την εκβολή του Άσπρου Ποταμού, στη διοικητική επικράτεια του Δήμου Πέγειας, σε Πολεοδομικό Καθεστώς Περιοχής Εξαιρετικής Φυσικής Καλλονής (τεμάχιο 156 στο Φύλλο/Σχέδιο 34/63).

Εστιατόριο («Ακάμας»), το οποίο φαίνεται ότι δεν λειτουργεί και βρίσκεται σε ιδιωτικό τεμάχιο ελληνοκυπριακής ιδιοκτησίας. Χωροθετείται στην κοίτη του Άσπρου Ποταμού, στη διοικητική επικράτεια του Δήμου Πέγειας, σε Πολεοδομική Ζώνη Προστασίας των Δασών και της Φύσης (Ζ4-ΠΦ) και Πολεοδομικό Καθεστώς Ακτής και Περιοχής Προστασίας της Φύσης (τεμάχιο 150 στο Φύλλο/Σχέδιο 34/63). Σημειώνεται ότι ο ιδιοκτήτης του εστιατορίου είναι ο ίδιος που εγκατέστησε το αναψυκτήριο («Ακάμας») και προβαίνει σε παράνομη χρήση της παρακείμενης παραλίας, όπως αναφέρεται πιο πάνω.

Αναψυκτήριο («Χελώνες»), το οποίο λειτουργεί και βρίσκεται σε ιδιωτικό τεμάχιο ελληνοκυπριακής ιδιοκτησίας. Χωροθετείται πλησίον / ανατολικά του κύριου δρόμου του Ακάμα, με θέα το Νότιο Κόλπο της Λάρας, στη διοικητική επικράτεια της κοινότητας Κάτω Αρόδων, σε Πολεοδομική Ζώνη Προστασίας της Υπαίθρου και της Φύσης (Δα1) και Πολεοδομικό Καθεστώς Ακτής και Περιοχής Προστασίας της Φύσης (τεμάχιο 122 στο Φύλλο/Σχέδιο 34/39).

Αναψυκτήριο («Λάρα»), το οποίο είναι εγκατελειμμένο και βρίσκεται σε ιδιωτικό τεμάχιο τουρκοκυπριακής ιδιοκτησίας. Χωροθετείται πλησίον / δυτικά του κύριου δρόμου του Ακάμα, στο σημείο που ξεκινά ο κάθετος δρόμος που οδηγεί στο κυρίως εστιατόριο («Λάρα»), στη διοικητική επικράτεια της κοινότητας Κάτω Αρόδων, σε Πολεοδομική Ζώνη Προστασίας της Υπαίθρου και της Φύσης (Δα1) και Πολεοδομικό Καθεστώς Ακτής και Περιοχής Προστασίας της Φύσης (τεμάχιο 116 στο Φύλλο/Σχέδιο 34/39).
Εστιατόριο («Λάρα»), το οποίο λειτουργεί και βρίσκεται σε κρατική δασική γη, εντός του Κρατικού Δάσους Πέγειας και του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα.

Χωροθετείται στον Νότιο Κόλπο της Λάρας, στη διοικητική επικράτεια της κοινότητας Κάτω Αρόδων, σε Πολεοδομική Ζώνη Προστασίας της Υπαίθρου και της Φύσης (Δα1) και Πολεοδομικό Καθεστώς Ακτής και Περιοχής Προστασίας της Φύσης (τεμάχιο 96 στο Φύλλο/Σχέδιο 34/47).

Τόσο τα δύο εστιατόρια, όσο και τα τρία αναψυκτήρια χωροθετούνται εντός των δύο περιοχών Natura 2000 (ΤΚΣ CY4000010 & ΖΕΠ CY4000023) Χερσόνησος Ακάμα. Από αυτά, το ένα εστιατόριο («Λάρα») εμπίπτει εντός της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας και της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας, καθώς και της προτεινόμενης, σύμφωνα με τα Διαχειριστικά Σχέδια των δύο περιοχών Natura 2000, Χερσαίας Ζώνης Υψηλής Προστασίας της Φύσης (με κωδικό ΥΠ1), η οποία περιλαμβάνει το βιότοπο ζωτικής σημασίας των δύο απειλούμενων και αυστηρά προστατευόμενων ειδών θαλάσσιων χελωνών Caretta caretta και Chelonia mydas.

Το άλλο ένα εστιατόριο («Ακάμας») και τα τρία αναψυκτήρια («Ακάμας», «Χελώνες» και «Λάρα») βρίσκονται πλησίον της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας και της προτεινόμενης Χερσαίας Ζώνης Υψηλής Προστασίας της Φύσης (ΥΠ1). Σημειώνεται επίσης ότι το ένα από τα τρία αναψυκτήρια («Ακάμας») εμπίπτει εντός της προτεινόμενης, σύμφωνα με τα Διαχειριστικά Σχέδια των δύο περιοχών Natura 2000, Χερσαίας Ζώνης Υψηλής Προστασίας της Φύσης (με κωδικό ΥΠ3α), η οποία περιλαμβάνει το βιότοπο ζωτικής σημασίας του απειλούμενου και αυστηρά προστατευόμενου είδους της Μεσογειακής Φώκιας Monachus Μonachus.

Επιπρόσθετα, το καλοκαίρι του 2016, άγνωστοι εγκατέστησαν παράνομα τον μεταλλικό σκελετό ενός λυόμενου υποστατικού στον Νότιο Κόλπο της Λάρας. Τον Ιούλιο του 2017, πάνω στον μεταλλικό σκελετό τοποθετήθηκαν γυάλινα πορτοπαράθυρα και εντός του λυόμενου υποστατικού εγκαταστάθηκαν μεγάλα ψυγεία. Παράλληλα, το λυόμενο υποστατικό βάφτηκε μπλε και μεταφέρθηκε σε κοντινότερη απόσταση από τη θάλασσα, γύρω στα 90-100 μέτρα.

Το λυόμενο υποστατικό, το οποίο φαίνεται ότι τοποθετήθηκε παράνομα με σκοπό να λειτουργήσει ως παραλιακό μπαρ, χωροθετείται στη διοικητική επικράτεια της κοινότητας Κάτω Αρόδων, σε Πολεοδομική Ζώνη Προστασίας της Υπαίθρου και της Φύσης (Δα1) και Πολεοδομικό Καθεστώς Ακτής και Περιοχής Προστασίας της Φύσης (τεμάχιο 96 ή 140 ή 141 στο Φύλλο/Σχέδιο 34/47). Ανάλογα με την ακριβή χωροθέτησή του, εμπίπτει εντός ή πλησίον της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας, της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας και της προτεινόμενης Χερσαίας Ζώνης Υψηλής Προστασίας της Φύσης.

Παράλληλα, στην ίδια περιοχή και την ίδια περίοδο έχει διανοικτεί παράνομα χωμάτινος δρόμος, ο οποίος ξεκινά αμέσως μετά από το παράνομο αναψυκτήριο («Χελώνες») και κατεβαίνει προς την παραλία, καταλήγοντας δίπλα από το λυόμενο υποστατικό.

Σύμφωνα με πληροφορίες, παρά το γεγονός ότι ειδοποιήθηκαν οι αρμόδιες αρχές, η πρόσβαση διαμέσου του παράνομου δρόμου εξακολουθεί να παραμένει ανοικτή και το παράνομο υποστατικό εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω στην παραλία.

Πέρα από τα Διαχειριστικά Σχέδια των δύο περιοχών Natura 2000, η άρση των αυθαίρετων επεμβάσεων, η κατεδάφιση των παράνομων κατασκευών και η αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος προνοείται επίσης από σχετικές Αποφάσεις του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου, τις Συστάσεις για τη Διατήρηση των Παραλιών Ωοτοκίας των Θαλάσσιων Χελωνών στη Χερσόνησο Ακάμα και τον Κόλπο Χρυσοχούς (Αρ. 63/1997 και 191/2016) και τις Εκθέσεις Επιτόπιων Αξιολογήσεων (1997, 2002 και 2016) της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης για τη Διατήρηση της Ευρωπαϊκής Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Παρόλα αυτά, οι καθ’ ύλην αρμόδιες αρχές δεν έχουν προβεί μέχρι σήμερα στις απαραίτητες ενέργειες για άρση των αυθαίρετων επεμβάσεων, κατεδάφιση των παράνομων κατασκευών, κλείσιμο των παράνομων δρόμων και αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς, εντός και πλησίον της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας.

Ειδικά Προστατευόμενη Περιοχή Μεσογειακής Σημασίας

Λόγω του ότι περιλαμβάνει τις κύριες παραλίες ωοτοκίας θαλάσσιων χελώνων στη δυτική ακτή της Κύπρου, η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας κηρύχθηκε το 2013 ως Ειδικά Προστατευόμενη Περιοχή Μεσογειακής Σημασίας (SPAMI), στη βάση του Πρωτοκόλλου για τις Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές και τη Βιολογική Ποικιλότητα της Μεσογείου της Σύμβασης της Βαρκελώνης, στο πλαίσιο του Μεσογειακού Σχεδίου Δράσης του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών.

Η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας αποτελεί επίσης Βιογενετικό Απόθεμα (Biogenetic Reserve), σύμφωνα με τη Σύμβαση της Βέρνης για τη Διατήρηση της Ευρωπαϊκής Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Πρόγραμμα στην Κύπρο από το 1978

Τα δύο είδη θαλάσσιων χελώνων Caretta caretta και Chelonia mydas προστατεύονται από τον περί Αλιείας Νόμο (ΚΕΦ. 135) από το 1970 και έκτοτε το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών (ΤΑΘΕ) προστατεύει τις φωλιές τους. Οι πρώτες έρευνες που αφορούσαν φωλιές θαλάσσιων χελώνων διεξήχθησαν μεταξύ 1976 και 1977. Το 1978, το ΤΑΘΕ ξεκίνησε ένα ετήσιο πρόγραμμα προστασίας των θαλάσσιων χελώνων στις παραλίες της Λάρας και της Τοξεύτρας.

Η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας κηρύχθηκε το 1989, μέσω σχετικών Κανονισμών που αρχικά εκδόθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο (ΚΔΠ 172/1989) και στη συνέχεια επικυρώθηκαν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων (ΚΔΠ 273/1990), στη βάση του άρθρου 6 του περί Αλιείας Νόμου (ΚΕΦ. 135).

Περιλαμβάνει την παραλιακή περιοχή μέχρι 90 μέτρα από τη θάλασσα και τη θαλάσσια περιοχή μέχρι 20 μέτρα βάθος, από το Αργάκι του Γιουσούφη στα βόρεια μέχρι την εκβολή του Άσπρου Ποταμού στα νότια. Χωροθετείται στη διοικητική επικράτεια των κοινοτήτων Ίννιας και Κάτω Αρόδων, καθώς και του Δήμου Πέγειας, στην επαρχία Πάφου.

Στο πλαίσιο των περί Αλιείας Κανονισμών του 1989-’90, εντός της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας απαγορεύεται η τοποθέτηση ομπρελών, κρεβατιών, αντίσκηνων και τροχόσπιτων, η παραμονή πάνω στην παραλιακή περιοχή κατά τις νυκτερινές ώρες, αρχίζοντας μία ώρα πριν τη δύση του ήλιου, το ψάρεμα εκτός από το καλάμι, η χρήση ή αγκυροβόληση σκάφους χωρίς άδεια, καθώς και η οδήγηση οποιουδήποτε οχήματος πάνω στις παραλίες.

Παράλληλα, μέσω σχετικού διατάγματος που εκδόθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο (ΚΔΠ 8/1990), στη βάση του άρθρου 5(1) του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου (ΚΕΦ. 59), απαγορεύεται η ανέγερση οποιουδήποτε κατασκευάσματος (προσωρινής ή μόνιμης μορφής) στις περιοχές της παραλίας των κοινοτήτων Ίννιας και Κάτω Αρόδων, καθώς και του Δήμου Πέγειας, οι οποίες εμπίπτουν εντός ή εφάπτονται της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας.

Δύο περιοχές στο Δίκτυο Natura 2000

Η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας εμπίπτει εντός της Ειδικής Περιοχής Προστασίας στη Χερσόνησο Ακάμα, η οποία προτάθηκε το 2003 για ένταξη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Περιοχών Προστασίας της Φύσης Natura 2000, από την τότε Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος (νυν Τμήμα Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος).

Επιπλέον, εμπίπτει εντός της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά της Χερσονήσου Ακάμα, η οποία αναγνωρίστηκε από τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου το 1989, και του Σημαντικού Διαδρόμου – Περάσματος Διέλευσης Αποδημητικών Αγρίων Πτηνών, που καθορίστηκε το 2006 από το πρώην Ταμείο Θήρας (νυν Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας) του Υπουργείου Εσωτερικών.

Στη βάση των πιο πάνω, η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας εμπίπτει εντός δύο περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στη Χερσόνησο Ακάμα: αφενός, της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (με κωδικό CY4000023), η οποία κηρύχθηκε το 2009 για τη διατήρηση των άγριων πτηνών και, αφετέρου, του Τόπου Κοινοτικής Σημασίας (με κωδικό CY4000010), ο οποίος κηρύχθηκε το 2010 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας.

Πηγή: Φιλελεύθερος