Πλατυποδία στα παιδιά – Είναι λόγος ν’ ανησυχούμε;

Γράφει η Ποδίατρος Γεωργία Λιοπετρίτη
Liopetriti Podiatry Centre, Πάφος*

Τι είναι εύκαμπτη πλατυποδία;

H εύκαμπτη πλατυποδία είναι κάτι που παρατηρείται συχνά στα παιδιά. Είναι η κατάσταση όπου δεν υπάρχει εμφανής ποδική καμάρα όταν το παιδί στέκεται κανονικά, αλλά η ποδική καμάρα δημιουργείται όταν το παιδί στέκεται στις μύτες των ποδιών του.

Οι γονείς πολλές φορές ανησυχούν χωρίς λόγο ότι μία ασυνήθιστα χαμηλή ή ανύπαρκτη ποδική καμάρα σε ένα παιδί, θα οδηγήσει σε μόνιμη παραμόρφωση ή άλλα προβλήματα στα πόδια. Η εύκαμπτη πλατυποδία είναι συνήθως ανώδυνη και δεν επηρεάζει το περπάτημα του παιδιού ή τη συμμετοχή του σε αθλήματα. Πολλές φορές είναι και κληρονομικής αιτιολογίας.

Μπορεί η πλατυποδία να είναι κάτι σοβαρό;

Σε σπάνιες περιπτώσεις, παρατηρείται δύσκαμπτη πλατυποδία, μια πιο σοβαρή αλλά και πιο σπάνια μορφή πλατυποδίας. Αυτό το είδος πλατυποδίας μπορεί να οφείλεται σε συνένωση (συνοστέωση) των οστών του ποδιού ή σε άλλα ανατομικά ή νευρολογικά προβλήματα. Η δύσκαμπτη πλατυποδία διακρίνεται εύκολα όταν υπάρχει απουσία της ποδικής καμάρας τόσο όταν το παιδί στέκεται κανονικά, όσο και όταν στέκεται στις μύτες των ποδιών του. Αυτή η μορφή πλατυποδίας συνοδεύεται σχεδόν πάντα από πόνο και απαιτεί εξειδικευμένη θεραπεία.

Το παιδί μου είναι μικρό και έχει πλατυποδία. Είναι αυτό πρόβλημα και τι μπορώ να κάνω;

Η εύκαμπτη πλατυποδία θεωρείται μια παραλλαγή ενός κανονικού ποδιού και όχι παθολογική κατάσταση. Οι μύες και οι αρθρώσεις σε πόδια με εύκαμπτη πλατυποδία λειτουργούν κανονικά και συνήθως είναι μία ανώδυνη κατάσταση.

Τα περισσότερα παιδιά γεννιούνται με πολύ χαμηλή ποδική καμάρα. Καθώς μεγαλώνουν και περπατούν, οι μαλακοί ιστοί που βρίσκονται κατά μήκος του κάτω μέρους των ποδιών σφίγγουν και αυτό διαμορφώνει σταδιακά την ποδική καμάρα.

Τα παιδιά συνήθως δεν αναπτύσσουν καμάρα μέχρι την ηλικία των 5 ετών και άνω. Μερικά παιδιά δεν αναπτύσσουν ποτέ ποδική καμάρα. Όταν έχουμε μη συμπτωματική εύκαμπτη πλατυποδία, δηλαδή πλατυποδία που δεν προκαλεί συμπτώματα πόνου, τότε, συνήθως, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.

Εάν σας ανησυχεί η πλατυποδία του παιδιού σας ή ο τρόπος που περπατά, μπορείτε να επισκεφθείτε τον ποδίατρό σας για πλήρη αξιολόγηση και πελματογράφημα ή και κατά παραγγελία ορθωτικά πέλματα (πάτους) έπειτα από συνταγογράφηση του ποδίατρου.

Πότε χρειάζεται θεραπεία για την πλατυποδία και ποια είναι;

Αν εύκαμπτη πλατυποδία συνεχίζει και  στην εφηβεία, ένα παιδί μπορεί να εμφανίσει πόνο κατά μήκος του κάτω μέρους του ποδιού. Εάν αυτό συμβεί, θα πρέπει να συμβουλευτείτε ένα ποδίατρο, ο οποίος θα κάνει κλινική εξέταση του παιδιού αλλά πελματογράφημα. Σε πολλές περιπτώσεις άτομα με πλατυποδία χρειάζονται ορθωτικά πέλματα, τα οποία γίνονται έπειτα από εξέταση και κατά παραγγελία ανάλογα με τις ανάγκες του ατόμου. Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν ότι τα ορθωτικά πέλματα (πάτοι) δεν δημιουργούν ποδική καμάρα ανεξάρτητα με την ηλικία κατά την οποία το παιδί θα φορέσει τους πάτους, αλλά στηρίζουν  και προστατεύουν το πόδι.

Πολλοί άνθρωποι συνεχίζουν και στην ενήλικη τους ζωή να έχουν πλατυποδία, χωρίς ποτέ να τους προκαλεί πόνο. Εάν ένα άτομο με πλατυποδία παρουσιάσει πόνο στα πόδια, στα γόνατα, στα ισχία ή στην πλάτη, τότε θα πρέπει να γίνει αξιολόγηση της πλατυποδίας από τον ποδίατρο για να δούμε κατά πόσο ο πόνος αυτός οφείλεται στην πλατυποδία ή όχι και να γίνει η ανάλογη θεραπεία.

Τι άλλο μπορώ να κάνω;

Πολύ σημαντικό ρόλο έχουν τα υποδήματα στα παιδιά. Το παιδικό πόδι μεγαλώνει – κατά μέσο όρο – δύο μεγέθη ανά χρόνο τα πρώτα τέσσερα χρόνια της ζωής του παιδιού και έπειτα ένα μέγεθος ανά έτος μέχρι την ολοκλήρωση της ανάπτυξής του. Βεβαιωθείτε ότι τα υποδήματα που αγοράζετε είναι καλής ποιότητας, στο σωστό μέγεθος και έχουν τη σωστή εφαρμογή. Αν το παιδί παραπονεθεί για πόνο στα πόδια με συγκεκριμένα παπούτσια, σταματήστε αμέσως να χρησιμοποιείτε τα παπούτσια αυτά.

Παρατηρείτε το παιδί σας συχνά – οι γονείς γνωρίζετε καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο περπατά το παιδί σας και είναι πιο εύκολο να εντοπίσετε τυχόν αλλαγές στο περπάτημα του. Πολλές φορές το παιδί δεν θα πει ότι έχει πόνο, αλλά θα μεταβάλει το περπάτημά του ώστε να πονάει λιγότερο.

Επισκεφθείτε τον ποδίατρο για να ελέγξει τα πόδια του παιδιού σας και να σας συμβουλεύσει.

Αφήστε τα παιδιά να περπατήσουν ξυπόλητα, ειδικά στην άμμο και σε ανώμαλες επιφάνειες, ώστε να δυναμώσουν οι μύες του πέλματος.

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να προσέξω;

Βεβαιωθείτε ότι το άτομο που συμβουλεύεστε είναι ειδικός και εγγεγραμμένος ποδίατρος.

Πολλά καταστήματα υποδημάτων προσφέρουν υπηρεσίες πελματογραφήματος, ενώ στην ουσία δεν αποτελούν ολοκληρωμένη αξιολόγηση και δεν γίνονται από άτομα τα οποία είναι ποδίατροι ή έχουν κάποια εκπαίδευση στην αξιολόγηση των ευρημάτων.

Το αποτέλεσμα είναι να δίνονται έτοιμα πέλματα (πάτοι) χωρίς την απαραίτητη αξιολόγηση και χωρίς τα πέλματα αυτά να είναι φτιαγμένα ειδικά για τις ανάγκες του κάθε ατόμου, αφού ειδική συνταγογράφηση ορθωτικών πελμάτων γίνεται μόνο από τον ποδίατρο. Πολλές φορές τα έτοιμα αυτά πέλματα λόγω της σκληρότητας των υλικών προκαλούν πόνο στα πόδια και αλλεργίες στο δέρμα.

* Γεωργία Λιοπετρίτη – Ποδίατρος – BSc (Hons) Podiatry, MChS
Πρόεδρος του Παγκύπριου Συλλόγου Εγγεγραμμένων Ποδολόγων
Fit Feet Clinical Director για Ειδικούς Ολυμπιακούς Κύπρου
Νεόφυτου Νικολαΐδη & Πίνδου, Κατ. 3, έναντι κυβερνητικών κτιρίων
Τηλ. 7000 3668 – 99 938587