Γερμανίνα: Σε τέλμα η ανάπλαση λόγω έλλειψης χρημάτων
Αποτελεί για δεκαετίες τώρα σημείο αναφοράς στην επαρχία Πάφου. Το Αγρόκτημα της Γεροκηπιάς, στην παραλιακή περιοχή του Δήμου Γεροσκήπου, γνωστότερο ως Γερμανίνα, λόγω της τελευταίας πριν την κρατικοποίηση του Γερμανίδας ιδιοκτήτριάς του, αποτελούσε στις αρχές του 20ού αιώνα το μεγαλύτερο και πιο εκβιομηχανισμένο αγρόκτημα της επαρχίας Πάφου και ενδεχομένως παγκυπρίως. Τα τελευταία λίγα χρόνια οι προσδοκίες όλων στον Δήμο Γεροσκήπου για την αναβίωση και αξιοποίηση του ιστορικού χώρου είχαν αναθερμανθεί σε μέγιστο βαθμό, αφού ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την ανάπλαση του είχε ξεκινήσει και όδευε προς ολοκλήρωση. Το νέο πρόβλημα προέκυψε ωστόσο τους τελευταίους μήνες και ακούει στο όνομα… έλλειψη ρευστού.
Ο δήμαρχος Γεροσκήπου, Μιχάλης Παυλίδης, επιβεβαίωσε το γεγονός αυτό μιλώντας στον «Φ», αποκαλύπτοντας ότι ο σχεδιασμός που έγινε μέχρι σήμερα για την ανάπλαση και αναβίωση του χώρου ήταν της τάξης των 7 εκατομμυρίων ευρώ.
«Η ανάπλαση του ιστορικού αγροκτήματος στην παραλιακή περιοχή Γεροσκήπου αποτελεί το υπ’ αριθμόν ένα στοίχημα της πολιτιστικής πολιτικής της νέας δημοτικής Αρχής», επεσήμανε. «Το γεγονός ωστόσο ότι τα χρήματα των Διαρθρωτικών Ταμείων διαμοιράστηκαν μόνο στους μεγάλους δήμους, καθιστά τον προγραμματισμό του Δήμου Γεροσκήπου αμφίβολο να υλοποιηθεί. Απλώς, να σκεφτείτε ότι το κόστος της σχεδιαζόμενης ανάπλασης ανέρχεται στα 7 εκατομμύρια ευρώ. Ποσό που ούτε το κράτος διαθέτει σήμερα για να δώσει σε ένα μόνο έργο, αλλά ούτε και από άλλα ευρωπαϊκά ταμεία μπορεί να εξασφαλισθεί, δεδομένου ότι δεν εμπίπτει στα καινοτόμα έργα που θεωρείται δεδομένο ότι θα έχουν ανταποδοτικό όφελος».
Επί της ουσίας, αναγνωρίζει ο Μιχάλης Παυλίδης, αν και ο Δήμος Γεροσκήπου δεν παγώνει το έργο, αντιλαμβάνεται ωστόσο ότι έχει χαθεί η μεγάλη ευκαιρία για ένταξη του στους μηχανισμούς ταχείας αδειοδότησης του μέσα από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της προγραμματικής περιόδου 2014-2020.
Η αναβίωση της Γερμανίνας είχε εμπλακεί, συν τοις άλλοις, και στο αμφιλεγόμενο, πλέον, project των 7 δισ. ευρώ, στην παραλιακή περιοχή του δήμου από τους ξένους επενδυτές, με αποτέλεσμα να τεθεί στο «ψυγείο» για αρκετό διάστημα, όπως όλες οι άλλες προγραμματιζόμενες αναπτύξεις του Δήμου στην παραλιακή του περιοχή.
Με συνέπεια σήμερα να μην μπορεί κανείς να πει πέραν πάσης αμφιβολίας πού βρίσκεται ο σχεδιασμός για την αναβίωση του ιστορικού χώρου ή πώς προχωρεί στο εξής το όλο θέμα. Η Γερμανίνα ήταν το μεγαλύτερο και πιο εκσυγχρονισμένο αγρόκτημα στην Κύπρο, που άρχιζε από την παραλία της Γεροσκήπου και κάλυπτε όλη την εύφορη πεδιάδα. Μετά από αλλαγές ιδιοκτησίας μεταξύ πλούσιων οικογενειών της Πάφου, το αγρόκτημα πωλήθηκε στη γερμανική οικογένεια Carl και Emilie Widmaier. Ήταν ένα ζάπλουτο ζευγάρι Γερμανών που εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο την δεκαετία του 1920. Στο τέλος, όταν η «δυναστεία» αυτή των Γερμανών βρισκόταν προς το τέλος της, οι κληρονόμοι πούλησαν μέρος του αγροκτήματος στο κράτος για το ποσό των 350 χιλιάδων λιρών. Το μεγαλύτερο μέρος το απαλλοτρίωσε η κυβέρνηση η οποία το μοίρασε σε κλήρους και το παραχώρησε σε ακτήμονες γεωργούς για περίοδο 35 χρόνων. Κάθε γεωργός παίρνει κλήρο έκτασης 10-18 σκαλών. Σε συνεννόηση με το Υπουργείο Γεωργίας, καλλιεργούνται φιστίκια, φασόλια, πατάτες, σιτάρι, κριθάρι και δενδροφυτείες.
Διαλύεται μέρα με τη μέρα
Με δεδομένες τις αρνητικές εξελίξεις στο ζήτημα της χρηματοδότησης, το ιστορικό αγρόκτημα περνά κρίσιμες στιγμές, όπως προειδοποιούν δημοτικοί παράγοντες. Χαρακτηριστική ήταν η επείγουσα εγγραφή του θέματος στο Δημοτικό Συμβούλιο από τον τέως επικεφαλής της δημοτικής ομάδας του ΑΚΕΛ Χρίστο Παλιό, ο οποίος προειδοποιούσε ότι η Γερμανίνα διαλύεται κυριολεκτικά.
Αν και για να προλάβει την ολική καταστροφή, το Δημοτικό Συμβούλιο Γεροσκήπου αποφάσισε κατόπιν πρότασης του κ. Παλιού να χρηματοδοτήσει με ένα αρχικό ποσό 20 χιλιάδων ευρώ σωστικές εργασίες, μέχρι να αποφασισθεί από κρατικής πλευράς αν το ιστορικό συγκρότημα κτιρίων θα συντηρηθεί και αναπλασθεί στα πλαίσια του μεγάλου project των 7 δισ. ευρώ, της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2017 ή ως αυτόνομο έργο, η πραγματικότητα είναι άλλη: Μέρα με τη μέρα το ιστορικό κτίσμα της Γεροσκήπου διαλύεται εις τα εξ ων συνετέθη.
Ο Χρίστος Παλιός τόνισε στον «Φ» ότι ήδη ένα μεγάλο τμήμα των εξωτερικών τοίχων κτηρίων έχει καταρρεύσει λόγω της έλλειψης συντήρησης και των καιρικών φαινομένων, ενώ το πρόβλημα επιτείνει και η απαράδεκτη δράση αγνώστων που κλέβουν πέτρες και άλλα υλικά από τον αφύλακτο και ασυντήρητο χώρο.
Είχε προκηρυχθεί και ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός
Πριν το ναυάγιο της ένταξης του έργου στα Διαρθρωτικά Ταμεία, ο Δήμος Γεροσκήπου είχε προχωρήσει σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, με στόχο την ανάπλαση και βιώσιμη αξιοποίηση του αγροκτήματος από πολεοδομική, αρχιτεκτονική, τεχνική και οικονομική άποψη, με έμφαση στον πολιτιστικό χαρακτήρα.
Η α΄ φάση του διαγωνισμού προνοούσε διατύπωση προγράμματος και αρχιτεκτονικής πρότασης λειτουργιών και χρήσεων του χώρου από τους διαγωνιζόμενους, για την αξιοποίηση του αγροκτήματος Γερμανίνας ως ενός δυναμικού, σύγχρονου, βιώσιμου, πολυλειτουργικού, πολιτιστικού πόλου έλξης τοπικής και υπερτοπικής σημασίας.
Η β΄ φάση αποτελεί Περιορισμένης Συμμετοχής Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό μεταξύ των έξι μελετών που επιλέγησαν από την α΄ φάση, ο οποίος θα οδηγήσει στην ανάθεση Σύμβασης Παροχής Υπηρεσιών Συμβούλων Μελετητών για τη μελέτη και την επίβλεψη της Ανάπλασης και Αξιοποίησης του Αγροκτήματος Γερμανίνας. Στόχοι του διαγωνισμού ήταν η δημιουργία ενός ζωντανού βιώσιμου, πολυλειτουργικού χώρου με έμφαση τον πολιτισμό. Ο χώρος αυτός θα καταστεί λόγω της ιστορικότητας, του χαρακτήρα και της σημασίας του, σύμβολο για την πόλη και την ευρύτερη περιφέρεια, αναφερόταν χαρακτηριστικά στην προκήρυξη του διαγωνισμού.
Το τσιφλίκι παρέμενε για πολλά χρόνια ανεκμετάλλευτο με τις εγκαταστάσεις να μετατρέπονται σε στάβλους, χωρίς κανείς να ενδιαφερθεί για την τύχη του.
Το 1995, οι αρμόδιες Αρχές, αποφάσισαν όπως το Αγρόκτημα μετατραπεί σε πρότυπο μοντέλο πνευματικής και τουριστικής κίνησης.
Πηγή: Φιλελεύθερος/Ντόρα Χριστοδούλου