Γυναίκα + μαστός=Καρκίνος;

Ο σύγχρονος άνθρωπος και κυρίως η σύγχρονη γυναίκα έχουν ενσωματωθεί στον νέο τρόπο ζωής, στον εκσυγχρονισμό, την εξέλιξη και τον αυτοματισμό.

Τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τα ποσοστά ατόμων που πάσχουν από καρκίνο.

Τα αυξημένα αυτά αποτελέσματα τα συναντάμε όχι τόσο λόγω εξέλιξης της νόσου και διαμόρφωσης νέων τύπων, όσο λόγω εξέλιξης και τελειοποίησης των νέων διαγνωστικών μεθόδων.

Παράλληλα, παρατηρείται μείωση του ορίου ηλικίας της νόσου π.χ. προ 10ετίας ο μέσος όρος ηλικίας νοσηρότητας με καρκίνο μαστού ήταν 48,2 χρ. ενώ πρόσφατες στατιστικές μελέτες δίνουν όρια ηλικίας 38,4χρ.

Όλα αυτά βέβαια τα στοιχεία τα αντλούμε από γενικές στατιστικές μελέτες, οι οποίες διαμορφώνονται ή διαφοροποιούνται ανάλογα με τον τρόπο ζωής, το επάγγελμα, τον τόπο διαμονής.

Ο κίνδυνος να αναπτύξει μια γυναίκα καρκίνο στον μαστό αυξάνεται με την ηλικία. Έτσι ενώ μέχρι την ηλικία των 39 ετών ο κίνδυνος είναι μόλις 0,5%, στις ηλικίες 40-59 ετών, ο κίνδυνος φτάνει το 4% (δηλαδή 1 στις 25 γυναίκες θα αναπτύξει καρκίνο στο μαστό).

Από την  ηλικία των 60 και άνω, ο κίνδυνος αυτός φτάνει το 7% (περίπου 1 στις 15 γυναίκες).

Άλλοι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού είναι:

• Η κληρονομικότητα – Οι κόρες, οι αδερφές ή οι μητέρες γυναικών που ανέπτυξαν καρκίνο μαστού και ιδιαιτέρως σε νεαρή ηλικία
• Συγγενείς γυναικών που παρουσίασαν καρκίνο και στους δύο μαστούς
• Επανειλημμένη εμφάνιση στην ίδια οικογένεια στο παρελθόν καρκίνου μαστού ή ωοθηκών
• Γυναίκες με πρώιμη έναρξη εμμήνου ρύσης
• Γυναίκες με καθυστερημένη εμμηνόπαυση
• Γυναίκες που λαμβάνουν οιστρογόνα τουλάχιστον 5 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση
• Γυναίκες που δεν γέννησαν ή τουλάχιστον δεν είχαν μία τελειόμηνη κύηση
• Παχυσαρκία
• Συχνή χρήση αλκοόλ
• Κάπνισμα

Ο βασικότερος παράγοντας που επηρεάζει την αύξηση των ποσοστών γυναικών με καρκίνο μαστού είναι η κληρονομικότητα, χρόνιες μαστίτιδες, ψυχολογική πίεση, κακές διατροφικές συνήθειες.

Το σημαντικότερο είναι κάθε γυναίκα να γνωρίζει το σώμα της, να το αγκαλιάζει με αγάπη και να το φροντίζει.

Όταν κάθε ένας από εμάς γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες του σώματος του θα μπορεί σίγουρα να εντοπίσει κάποια διαφοροποίηση, κάποια αλλαγή.

Αυτοεξέταση

Κάθε γυναίκα πρέπει να μάθει να κάνει αυτοεξέταση. Η ψηλάφηση γίνεται από την 10η μέχρι την 20η μέρα κάθε κύκλου και αν βρίσκεται σε εμμηνόπαυση, τότε πρέπει να ορίσει μια συγκεκριμένη μέρα κάθε μήνα. Η ψηλάφηση γίνεται με κυκλικές κινήσεις, σταθερά όλα τα δάκτυλα της παλάμης πάνω στον μαστό, από τη θηλή προς τα έξω μέχρι την μασχάλη. Αν εντοπίσουμε κάτι που δεν το είχαμε εντοπίσει άλλη φορά, σίγουρα δεν πρέπει να πανικοβληθούμε αλλά να ενεργοποιηθούμε, να κάνουμε συγκροτημένες κινήσεις και με μεθοδικότητα και προγραμματισμό να προχωρήσουμε για εξετάσεις. Ανάλογα τι θα εντοπίσει ο κλινικός γιατρός (χειρουργός ή γυναικολόγος) ακολουθεί υπερηχογράφημα ή μαστογραφία και αν κριθεί απαραίτητο παρακέντηση ή απλή παρακολούθηση. Σίγουρα πρέπει να γνωρίζομε ότι 8 στα 10 ογκίδια που εντοπίζονται είναι καλοήθη. Όμως αν κάνουμε τακτικά αυτοεξέταση μπορούμε να εκτιμήσουμε αν προϋπήρχε, αν μεγάλωσε ή μίκρυνε, αν μετακινείται ή αν είναι σταθερό, αν είναι σκληρό, επώδυνο.

Πρέπει να ξέρουμε ότι όσο πιο νωρίς εντοπίσουμε κάτι, τόσο καλύτερα είναι τα προγνωστικά μας στοιχεία για πλήρη ίαση. Κάθε γυναίκα που επισκέπτεται τον γιατρό της γιατί ανακάλυψε κάτι, σίγουρα πρέπει να εξετάζεται και να εκτιμάται εξατομικευμένα, λαμβάνοντας υπόψιν τα προσωπικά της δεδομένα, το ιστορικό της.

Πρέπει να γνωρίζομε ότι καλύτερα η πρόληψη παρά η θεραπεία

Κάθε γυναίκα οφείλει να κάνει σε τακτά διαστήματα ψηλάφηση μαστών, test Παπανικολάου, σύμφωνα με τις οδηγίες του γυναικολόγου της.

Για την έγκαιρη διάγνωση και την πρόληψη του καρκίνου έχει αρχίσει και εφαρμόζεται και στην χώρα μας, βάση της τελευταίας διακήρυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Ιούνιο 2003, προσυμπτωματικός έλεγχος (screening test), όπου εντάσσονται άτομα άνω των 40 χωρίς να έχουν οποιαδήποτε συμπτώματα και εξετάζονται για να εντοπιστούν πρώιμα στάδια καρκίνου. Έτσι καταφέραμε να περιορίσομε κατά πολύ τον καρκίνο του τραχήλου μήτρας, τον καρκίνο προστάτη και του μαστού.

Τα προγράμματα επιχορηγούνται από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Υπουργείο Υγείας Πρόνοιας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Πληθυσμιακός έλεγχος γίνεται για τον καρκίνο τραχήλου μήτρας με test Pap, μαστογραφία για μαστό, κολονοσκόπηση για παχύ έντερο, δακτυλική εξέταση για προστάτη.

Εάν μάθουμε και εφαρμόζουμε τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Πρόληψης του καρκίνου, ο οποίος στηρίζεται στην σωστή υγιεινή διατροφή, πλούσια σε φυτικές ίνες, διακοπή καπνίσματος, μείωση οινοπνευματωδών ποτών, σωματική άσκηση, μη έκθεση σε ηλιακή ακτινοβολία, ασφάλεια υγείας στο χώρο εργασίας, κυρίως μη έκθεση σε γνωστά καρκινογόνα παράγωγα, τακτική αυτοεξέταση, τότε σίγουρα θα καταφέρουμε στο μέλλον να περιορίσουμε τα κρούσματα κακοήθειας και κυρίως να μειώσουμε την γρήγορη και πολλές φορές άσχημη εξέλιξη της νόσου.

Επιλέγω να προλάβω, επιλέγω να είμαι υγιής, επιλέγω να ζήσω.

ΤΗΣ ΔΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑΣ ΠΑΠΑΛΛΑ
Ογκολόγος, Ακτινοθεραπευτής