Εσωτερική υποτίμηση αντί εξόδου από το ευρώ
Σε πρόσφατο άρθρο μου
με τίτλο «Επιλογή υψηλού ρίσκου η έξοδος από το ευρώ;» είχα επισημάνει ότι με την ένταξη μας στο ευρώ εγκαταλείφθηκαν μηχανισμοί και δικλίδες ασφαλείας με νευραλγική σημασία για την Κυπριακή κοινωνία και οικονομία όπως:
- Η δυνατότητα ευέλικτης πολιτικής μέσω ενός Εθνικού νομισματικού συστήματος
- Η δυνατότητα να ασκεί νομισματική πολιτική που να αντιστοιχεί στον κύκλο της Κυπριακής οικονομίας
Ο νικητής βραβείου NOBELστα Οικονομικά, Αμερικανός Οικονομολόγος Krugman, έχει εισηγηθεί ότι η έξοδος της Κύπρου από το ευρώ είναι συμφέρουσα. Η εισήγησή του πιο πάνω οικονομολόγου βασίζεται στο γεγονός ότι η επιστροφή μας σε ένα Εθνικό νόμισμα θα επιτρέψει την υποτίμηση του με αποτέλεσμα η χώρα μας να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Θα συμφωνούσα με αυτή την τοποθέτηση εάν η Κύπρος ήταν μια βιομηχανική χώρα και με εξαγωγική κατεύθυνση.
Στην περίπτωσή μας ως μια χώρα που είναι βασισμένη στις υπηρεσίες, το κυριότερο πλεονέκτημα θα μπορούσε να πει κάποιος ότι θα το εντοπίζαμε στην τουριστική βιομηχανία.
Με την χώρα μας όμως να εισαγάγει σχεδόν όλα τα βιομηχανικά αγαθά και να υποφέρει από μεγάλες δομικές στρεβλώσεις είναι απίθανο μια επιστροφή σε Εθνικό νόμισμα να βοηθήσει θετικά την ανταγωνιστικότητα της Κυπριακής οικονομίας.
Αν δεχτούμε ότι ένα Εθνικό νόμισμα θα τύχει 40% υποτίμησης έναντι του ευρώ αυτό θα σήμαινε ότι η αγοραστική δυναμική των μισθών θα είναι περίπου 40% χαμηλότερη.
Και αυτό γιατί θα πρέπει να πληρώσουμε σε ευρώ ή σε άλλα διεθνή νομίσματα τις εισαγωγές μας κυρίως σε καύσιμα, πρώτες ύλες, φάρμακα και ρουχισμό.
Είναι απίθανο αν ένα υποτιμημένο Εθνικό νόμισμα θα προσελκούσε ικανοποιητικό αριθμό τουριστών στη χώρα ικανό να αντισταθμίσει την αύξηση του κόστους των εισαγωγών και πρωταρχικά το κόστος καυσίμων κίνησης και του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι ημικρατικοί οργανισμοί στην Κύπρο και ειδικά η Αρχή Ηλεκτρισμού λόγω αναποτελεσματικότητας στον έλεγχο των δαπανών χρεώνουν τα νοικοκυριά και επιχειρήσεις 3-4 φορές πιο ακριβό το ηλεκτρικό ρεύμα απ’ ότι χρεώνουν άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Είναι άξιον απορίας με την υιοθέτηση Εθνικού νομίσματος αν θα είναι δυνατό για νοικοκυριά και επιχειρήσεις να επιβιώσουν αφού θα μιλάμε για αύξηση στον ηλεκτρισμό κατά περίπου 40%.
Γίνεται ακόμα πιο αντιληπτό ότι και η ανάλογη άνοδος του κόστους στα καύσιμα κίνησης θα κάνει πλέον απρόσιτη και την μετακίνηση.
Είναι γενικά παραδεκτό γεγονός πλέον ότι η Κύπρος υπήρξε θύμα της δικής της «επιτυχίας».
Τα τελευταία χρόνια μέσα σε συνθήκες μεγάλης ανάπτυξης, ακόμη πιο μεγάλης εισροής κεφαλαίων στην Κύπρο ανέβασε τους μισθούς σε μεγάλα ύψη. Αυτό σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι πλέον κι στον ιδιωτικό αλλά περισσότερο στον δημόσιο τομέα θα δεχθούν σημαντικές μειώσεις στις απολαβές τους.
Η βίαιη μείωση του Τραπεζικού Τομέα με τις αλυσιδωτές επιπτώσεις στην οικονομία προβάλει επιτακτική την ανάγκη της ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΥΠΟΤΙΜΗΣΗΣ. Αν πραγματικά θέλουμε να παραμείνουμε στο ευρώ τότε η αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητά μας περνά μέσα από την διαδικασία της εσωτερικής υποτίμησης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να δεχθούμε σημαντική μείωση στις απολαβές μας. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει και δραστική μείωση του γενναιόδωρου κοινωνικού κράτους που προσελκύει κοινοτικούς και άλλες εθνικότητες στην Κύπρο.
Κάτι τέτοιο πηγάζει από την εκτίμηση ότι το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της Κύπρου ενδέχεται να μειωθεί μέχρι και 12%. Αυτό μεταφράζεται σε μειωμένα έσοδα για το κράτος με πολύ πιθανό το ενδεχόμενο ενός δευτέρου μνημονίου. Η επιλογή για μείωση των δαπανών μπορεί να προέλθει από μείωση του κρατικού μισθολογίου και πιθανή αύξηση στα έσοδα είναι πολύ πιθανόν να προέλθει από πώληση μέρους η ολόκληρων ημικρατικών οργανισμών ακόμα και από πώληση του χρυσού της Κεντρικής Τράπεζας.
Είναι πολύ σημαντικό για να αποφύγουμε το ενδεχόμενο πτώχευσης από το γεγονός μείωσης των εισοδημάτων. Θα πρέπει επομένως να γίνει επέκταση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων και ταυτόχρονα να θεσμοθετηθεί η μείωση των επιτοκίων.
Από την πλευρά των συνδικαλιστικών οργανώσεων θα χρειαστεί αρκετή υπευθυνότητα αυτή τη δύσκολη περίοδο προσαρμογής γιατί είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα χρειαστούν μεγάλες θυσίες από τους εργαζόμενους με την κατάργηση αρκετών κεκτημένων δικαιωμάτων τους και σημαντική μείωση στις απολαβές τους.
Οικονομολόγος- Εγκεκριμένος Λογιστής
Επαρχιακός Γραμματέας ΔΗ ΣΥ Πάφου.