Τα μύρα της αγάπης μας θα ραίνουν αιώνια τα δαφνοστόλιστα κεφάλια σας αθάνατα παλικάρια της ΕΜΑΚ

Κάποια γεγονότα, όπως φυσικές καταστροφές, ή καταστροφές που προέρχονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα ή παρέμβαση, αποτελούν διαχρονικά σταθμό στην ιστορία των λαών, χωρίς να εξαιρείται και η μικρή μας πατρίδα, η Κύπρος. Συγκεκριμένα το καλοκαίρι του 1999 ο εγκέλαδος έπληξε με διαφορά ημερών τρεις γειτονικές χώρες, την Τουρκία και την Ελλάδα με καταστροφικές συνέπειες και δυστυχώς με ανθρώπινα θύματα και σε μικρότερο βαθμό την Κύπρο.

Αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Ελλάδος την περίοδο εκείνη ήταν ένας καταξιωμένος αξιωματικός, ο Αντιστράτηγος Παναγιώτης Φούρλας, με τον οποίο η ηγεσία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Κύπρου διατηρούσε άριστες σχέσεις. Στην περίπτωση των καταστροφικών σεισμών στην Ελλάδα αποφασίστηκε με την σύμφωνο γνώμη της Κυπριακής Κυβέρνησης η αποστολή βοήθειας τόσο σε έμψυχο όσο και σε άψυχο υλικό, με υπεύθυνο επίσης ένα καταξιωμένο αξιωματικό, το Χριστάκη Σχίζα από τη Λεμεσό.

Η ομάδα αυτή παράλληλα με την πολύτιμη βοήθεια που πρόσφερε στο αδελφό Πυροσβεστικό Σώμα, είχε την ευκαιρία να αποκτήσει πολύτιμές εμπειρίες σε θέματα καταστροφών από σεισμούς.

Την άνοιξη του 2000, με την αφυπηρέτηση του τότε Διευθυντή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Γιώργου Καρύδη, ανέλαβα την ηγεσία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Κύπρου και νωρίς το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς ξέσπασαν οι καταστροφικές πυρκαγιές στην ορεινή περιοχή της Λάρνακας με αποτέλεσμα να προκληθούν σοβαρές ζημιές στην ύπαιθρο ευτυχώς χωρίς θύματα, σε μια έκταση 50 τ.χλμ. Την περίοδο εκείνη, πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν ο Γλαύκος Κληρίδης, ο οποίος προήδρευσε επί τόπου σε σύσκεψη στο χωριό Κάτω Δρυς και μετά από εισήγησή μου αποφασίστηκε να ζητηθεί βοήθεια τόσο από την Ελλάδα όσο και από το Ισραήλ. Η μεν Ελλάδα απέστειλε μια ομάδα της ΕΜΑΚ με 40 άτομα και δυο Πυροσβεστικά αεροσκάφη, το δε Ισραήλ συνέδραμε με δυο ελικόπτερα πυρόσβεσης τα οποία είχαν την δυνατότητα να επιχειρούν και κατά τη διάρκεια της νύκτας.

Η βοήθεια των δυνάμεων αυτών υπήρξε καθόλα αποτελεσματική γιατί σε συνεργασία με τις δικές μας δυνάμεις καταφέραμε μέσα σε 24 ώρες να θέσουμε την φωτιά υπό έλεγχο.

Τόσο η καταστροφική πυρκαγιά του 2000, όσο και οι καταστροφικοί σεισμοί που συνέβηκαν στην Τουρκία, Ελλάδα και Κύπρο το 1999, ανησύχησαν και προβλημάτισαν σε μεγάλο βαθμό την κυβέρνηση και όλες της πυροσβεστικές και διασωστικές δυνάμεις της Κύπρου. Με σκοπό τη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων και προμήθεια σύγχρονου πυροσβεστικού και διασωστικού εξοπλισμού ακολούθησαν αλλεπάλληλες συσκέψεις στο υπουργείο εσωτερικών υπό την ηγεσία ενός καταξιωμένου υπουργού και ανθρώπου των τολμηρών αποφάσεων, του Χριστόδουλου Χριστοδούλου. Η Πυροσβεστική υΥηρεσία ετοίμασε ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο αναδιοργάνωσης και προμήθειας σύγχρονου πυροσβεστικού και διασωστικού εξοπλισμού, αλλά εκείνο που θα παραμείνει ιστορικά καταγεγραμμένο, είναι η απόφαση για την δημιουργία της ΕΜΑΚ, (Ειδική Μονάδα Αντιμετώπισης Καταστροφών) αρχικά αποτελούμενης από 50 άτομα.

Για τον σκοπό αυτό είχα μεταβεί το 2001 στην Ελλάδα με μια ολιγομελή αντιπροσωπεία, με απώτερο σκοπό να μελετήσουμε τον τρόπο επιλογής, την εκπαίδευση, εξοπλισμό και γενικά την δομή της ΕΜΑΚ Ελλάδος, ώστε να καταστήσουμε την Κυπριακή ΕΜΑΚ, μια σύγχρονη ευέλικτη ταχυκίνητη πυροσβεστική και διασωστική Μονάδα η οποία να επιχειρεί κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, μέρα ή νύκτα στην ξηρά ή στη θάλασσα ή ακόμα και από τον αέρα.

Ευθύς εξαρχής θέσαμε πολύ αυστηρά κριτήρια επιλογής, όπως όριο ηλικίας, εμπειρία στις ειδικές δυνάμεις (ΟΥΚ, ΛΟΚ) σωματικά και ψυχικά, απόλυτα υγιείς, αντοχή στην πίεση δυσμενών καταστάσεων, δράση σε αντίξοες συνθήκες κ.α. Την άνοιξη του 2001 εγκρίθηκε ο προϋπολογισμός για την πρόσληψη των 50 νέων πυροσβεστών, η δημιουργία των προσωρινών εγκαταστάσεων στην Κοφίνου και η αγορά του εξοπλισμού της Μονάδας.

Όπως ήτανε φυσικό, δεν μπορούσε να συγκροτηθεί μια Ειδική Μονάδα με 50 νέα μέλη γιατί προέκυπτε η ανάγκη της στελέχωσης με ικανούς ηγήτορες. Για τον σκοπό αυτό καθορίστηκε επιτροπή με την προσωπική μου εποπτεία, για να διενεργήσει επιλογή από το υφιστάμενο προσωπικό πάνω σε παγκύπρια βάση ώστε να εξευρεθούν εκείνα τα στελέχη που πληρούσαν τα αυστηρά κριτήρια που τέθηκαν.

Με την επιλογή των στελεχών και όσων άλλων κρίναμε αναγκαίους και την πρόσληψη των 50 νέων πυροσβεστών, ξεκίνησε μια τρομερά εντατική δουλειά για την εκπαίδευση των μελών της Μονάδας και η προμήθεια του εξοπλισμού της, ώστε σ’ ένα περίπου χρόνο, δηλαδή την άνοιξη του 2002 όλα να υλοποιηθούν και η Μονάδα να είναι έτοιμη για επιχειρησιακή δράση. Πέραν της συμβατικής πυροσβεστικής και διασωστικής εκπαίδευσης, τα μέλη της ΕΜΑΚ πέρασαν από ειδικά σχολεία των ΟΥΚ, κατόπιν συνεργασίας που είχαμε με τον τότε Αρχηγό της Ε.Φ. Αντιστράτηγο Νικολοδήμο.

Πράγματι, ξημέρωσε η 2α Απριλίου του 2002. Ένα όνειρο γίνεται πραγματικότητα. Η Κύπρος και ειδικότερα η Πυροσβεστική Υπηρεσία αποκτά την δική της ΕΜΑΚ. Η Ειδική Μονάδα Αντιμετώπισης Καταστροφών, βρίσκεται σε επιχειρησιακή δράση. Τα περήφανα κόκκινα μπερέ της ΕΜΑΚ μετά από μια σκληρή και επίπονη εκπαίδευση, δίνουν το παρών τους στην Κυπριακή επικράτεια και όχι μόνο, αποτελώντας την αιχμή του δόρατος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.

Μέχρι το τέλος του 2006 που παρέδωσα την σκυτάλη της ηγεσίας της Πυροσβεστικής υπηρεσίας η εκπαίδευση των μελών της ΕΜΑΚ συνεχίζεται αδιάκοπα, τόσο στην Κύπρο, όσο και στο εξωτερικό (Σουηδία, Αγγλία, Αμερική, Ελλάδα κα.). Παράλληλα συνεχίζεται και η προμήθεια της ΕΜΑΚ με σύγχρονο πυροσβεστικό και διασωστικό εξοπλισμό.

Παρ’ όλη την εντατική επίπονη και συνεχή εκπαίδευση με την δημιουργία της ομάδας των αυτοδυτών, των ομάδων αναρριχητών και καταρριχητών και των ομάδων διάσωσης με τη χρήση ανιχνευτικών σκύλων, τα μέλη της ΕΜΑΚ διακρίνονται για τον ζήλο και την αφοσίωση προς το καθήκον. Αρκετοί ταξιδεύουν σχεδόν καθημερινά από την Αμμόχωστο, ή από ορεινά χωριά της Λεμεσού για την Μονάδα χωρίς να υπολογίζουν προσωπικές ταλαιπωρίες και έξοδα. Η ηγεσία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και η Πολιτεία εκτιμά και νιώθει περήφανη για το έργο που επιτελείται, γι’ αυτό τον λόγο και παρά τις οικονομικές δυσκολίες, βρίσκεται πάνω σε καθημερινή βάση, αρωγός και συμπαραστάτης στα προβλήματα που προκύπτουν.

Στο διάστημα των πέντε περίπου χρόνων, από την ημέρα που η ΕΜΑΚ ανέλαβε επιχειρησιακή δράση, συνεργάζεται απόλυτα με τα υπόλοιπα καταξιωμένα μέλη της Πυροσβεστικής, αναλαμβάνοντας τα πλέον επικίνδυνα και εξειδικευμένα περιστατικά (μεγάλων διαστάσεων πυρκαγιές, διασώσεις από κρημνούς και χαράδρες, σοβαρά τροχαία ή εργατικά ατυχήματα, διασώσεις από τη θάλασσα, τα φράγματα νερού κ.α). Προσωπικά είμαι περήφανος για το έργο που επιτελεί η ΕΜΑΚ παρ’ όλο το μικρό χρονικό διάστημα της συγκρότησης της και γενικά για το έργο που επιτελεί η Πυροσβεστική Υπηρεσία Κύπρου.

Φαίνεται όμως, πως ο αδυσώπητος Χάροντας, που όπως λέει και η λαϊκή παράδοση,
«σέρνει τους νιούς απ’ τα μαλιά,
τους γέρους απ’ τα χέρια,
και τα μικρά παιδόπουλα
στη σέλλα αρμαθιασμένα»,

ζήλεψε τα νιάτα, την λεβεντιά και την τόλμη των έξι επίλεκτων παλληκαριών της ΕΜΑΚ και ξημέρωσε την αποφράδα εκείνη μέρα της 11ης Ιουλίου 2011. Το ξημέρωμα συνηθισμένο, καλοκαιριάτικο, φαινομενικά δεν προμηνούσε το μεγάλο κακό που θα συνέβαινε. Όμως τις καρδιές των έξι παλληκαριών της ΕΜΑΚ από τα χαράματα που ξεκίνησαν από την Μονάδα μέχρι την στιγμή της καταστροφής πλημμύρισε μια παράξενη και απροσδόκητη μελαγχολία.

Ώρα 5 και 50 το πρωί της 11ης Ιουλίου 2011 στην Ναυτική Βάση Αντιστράτηγου Ευάγγελου Φλωράκη στο Μαρί, σημειώνεται η τρομοκρατική έκρηξη, η οποία σαρώνει τα πάντα σε μια μεγάλη έκταση. Προς στιγμή ο ουρανός σκοτεινιάζει και αρχίζει να βρέχει μέταλλα, σίδερα, κομματιασμένες ανθρώπινες σάρκες και η μεγάλη καταστροφή συντελείται σε λίγα μόνο δευτερόλεπτα.

Τα έξι παλληκάρια της ΕΜΑΚ πιστοί στο καθήκον κα πειθαρχούντες εις εντολάς, πέρασαν από τη μια στιγμή στην άλλη στο Πάνθεο των Ηρώων και στην αιωνιότητα.

Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται δυο χρόνια από την αποφράδα εκείνη μέρα που οι έξι λεβεντονιοί της ΕΜΑΚ έφυγαν για πάντα από τη ζωή, ντύνοντας στα μαύρα, γονιούς, συζύγους, παιδιά, συγγενείς, φίλους και συναδέλφους. Παρ’ όλο που έχουν περάσει δυο χρόνια από την θυσία των έξι παλληκαριών της ΕΜΑΚ, τα ερωτήματα της μεγάλης καταστροφής εξακολουθούν βασανιστικά και αδυσώπητα να παραμένουν αναπάντητα.

Αθάνατοι λεβεντονιοί της ΕΜΑΚ εμείς που εργαστήκαμε, πονέσαμε, ιδρώσαμε και συνεργαστήκαμε μαζί σας, τόσο σε αντίξοες, όσο και σε συνθήκες ομαλότητας, κλείνουμε ευλαβικά το γόνυ μπροστά στο μεγαλείο της θυσίας σας και θέλουμε να σας διαβεβαιώσουμε ότι θα διατηρήσουμε άσβεστη την μνήμη σας, γιατί το δικαιούστε απόλυτα, γιατί το αξίζετε, γιατί το κερδίσετε με την θυσία σας.

«γιατί των αθανάτων το κρασί
το’ βρετε σεις και πίνετε
γιατί για σας ο θάνατος,
κι αθάνατοι θα ΜΕΙΝΕΤΕ.»

Γεώργιος Χατζηγεωργίου – Καμαράς
Πρώην Διευθυντής Πυροσβεστικής Υπηρεσίας
Κύπρου