ΠΟΙΟΣ ΜΙΛΗΣΕ ΓΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στο αμέσως επόμενο

χρονικό διάστημα θα κυριαρχήσει στην επικαιρότητα το θέμα της εκμετάλλευσης κρατικών επιχειρήσεως ούτως ώστε να αποδώσουν προς το κράτος ένα πολύ μεγάλο ποσό όπως αυτό απαιτείται από το μνημόνιο που σύναψε η Κυπριακή Δημοκρατία με την Τρόικα.

Αν και η Κυπριακή Κυβέρνηση δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη το είδος της στρατηγικής που θα ακολουθήσει σε ότι αφορά τους οργανισμούς αυτούς, η ανάλυση που ακολουθεί θα αποδείξει ότι δεν είναι αναγκαία η ιδιωτικοποίηση σε βαθμό που το κράτος να χάνει τον έλεγχο, για την εξασφάλιση του ποσού του €1.4 δις όπως απαιτείται.

Η μεθοδολογία που θα ακολουθήσω πιο κάτω είναι:

1. Να προσδιοριστεί η σημερινή αξία δύο από τους μεγαλύτερους ημικρατικούς οργανισμούς, της CYTA και ΑΗΚ.

1. Να εισηγηθώ μεθόδους αύξησης της αξίας των.

1. Προσελκύοντας ξένους επενδυτές να παραμείνουν στην κυριότητα του κράτους. Κάτι που πιστεύω θα βρει σύμφωνους το κράτος, τους εργαζόμενους και τους δανειστές μας.

Ο προσδιορισμός της παρούσας αξίας της CYTA θα πρέπει να λάβει υπόψη τα αποτελέσματα του οργανισμού όπως αυτά φαίνονται στις πρόσφατες οικονομικές καταστάσεις.

Με βάσει αυτές η CYTA πετυχαίνει ετήσια καθαρά κέρδη €75εκ κατά μέσο όρο. Παρουσιάζει καθαρή περιουσία γύρω στα €900εκ, πληρώνει μερίσματα στο κράτος κατά μέσο όρο €70εκ ετησίως. Οι απολαβές προσωπικού περιλαμβανομένων των συνταξιοδοτικών εισφορών ανέρχονται στα €190εκ.

Για σκοπούς υπολογισμού της παρούσας αξίας της CYTA θα χρησιμοποιηθούν οι καθαρές ταμειακές ροές που πετυχαίνει ο οργανισμός, προεξοφλούμενες με το κόστος κεφαλαίου του οργανισμού καθ’ όλη τη διάρκεια που έχουμε θετικές ταμειακές ροές.

Θα πρέπει να γίνουν παραδοχές όπως για παράδειγμα η σταθερότητα των ταμειακών ροών του Οργανισμού για τον μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα καθώς επίσης και το κόστος κεφαλαίου.

Σε ότι αφορά τις ταμειακές ροές εκτιμώ ότι θα είναι σταθερές στα €80εκ ετησίως.

Σε ότι αφορά το κόστος κεφαλαίου που θα χρησιμοποιηθεί για να προεξοφλήσει τις ταμειακές ροές του οργανισμού αυτό έχει ως βάση το επιτόκιο των κυβερνητικών ομολόγων αυξανόμενο κατά 2% – 3% για να περιλάβει υπόψη το ρίσκο της βεβαιότητας των ταμειακών ροών. Το κόστος αυτό παραμένει ανοικτό για συζήτηση. Όμως μπορούν να ληφθούν υπόψη τα εξής γεγονότα:

1. Οι σημερινοί δανειστές μας δανείζουν το κράτος με ποσοστό 2,25% .
2. Το αναθεωρημένο κόστος του Ρωσικού δανείου είναι 2,50%. Το αρχικό ποσοστό ήταν 4,5%.
3. Το κράτος πριν αποκλειστεί από τις αγορές δανειζόταν με ποσοστό 4,25% κατά μέσο όρο.

Επομένως θα ήταν λογικό να θεωρήσουμε σήμερα ότι το κόστος των Κυβερνητικών ομολόγων είναι 3%.

Με βάση τα πιο πάνω το κόστος του κεφαλαίου που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να προεξοφλήσει τις μελλοντικές ταμειακές ροές του Οργανισμού θα πρέπει να είναι 5,5%.

Με βάση το μοντέλο όπως έχει περιγραφεί πιο πάνω η σημερινή αξία της CYTA ισούται:

–         Με την παρούσα αξία των μελλοντικών ταμειακών ροών συν τα καθαρά περιουσιακά της στοιχεία.

Δηλαδή : €80εκ + €900= €2,35 δις

                 5,5%

Επομένως με βάση διεθνής αποδεκτές πρακτικές εκτιμήσεις η CYTA σήμερα αξίζει γύρω στα €2,35δις. Αν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι η CYTA δεν διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο θα πρέπει να υπολογιστεί μια έκπτωση στην αξία της, της τάξης του 20%, φέρνοντας την τελική της αξία στα €1,9δις.

 

ΠΩΣ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ Η ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΗΣ CYTA  

 

Με βάση εκτιμήσεις των ίδιων των συντεχνιών στην CYTA υπάρχει πλεονάζων προσωπικό γύρω στα 700 άτομα.

Επομένως ο Οργανισμός σε μια προσπάθεια μεγιστοποίησης της σημερινής του αξίας θα πρέπει τουλάχιστο να ενθαρρύνει σχέδια εθελούσιας εξόδου από τον Οργανισμό.

Αν υποθέσουμε ότι αυτό επιτυγχάνεται με ένα υπολογιζόμενο κόστος εξόδου τα €70εκ και με μια πρόσθετη εξοικονόμηση σε κόστος προσωπικού της τάξης των €50εκ τότε η αναθεωρημένη αξία της CYTA γίνεται:

(€80+€50) + €900εκ – €70εκ = €3,2δις       

   5,5%

Λαμβάνοντας υπόψη την έκπτωση του 20% λόγω μη εμπορευσιμότητας

Χρηματιστήριο η νέα παρούσα αξία της CYTA προσδιορίζεται στα €2,6δις.

Το συμπέρασμα είναι ότι με το σχέδιο εθελούσιας εξόδου και με την μείωση του κόστους προσωπικού κατά 26% πετυχαίνετε αύξηση στην παρούσα αξία κατά 37%.

Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να εξηγήσουμε τον όρο μετοχοποίηση ο οποίος δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τον όρο ιδιωτικοποίηση.

Ο όρος μετοχοποίηση είναι η διαδικασία μέσα από την οποία ένας οργανισμός όπως η CYTA που είναι δημόσιου δικαίου, γίνεται οργανισμός ιδιωτικού δικαίου με εκδομένο μετοχικό κεφάλαιο. Σε πρώτο στάδιο το κράτος θα είναι ο αποκλειστικός μέτοχος κατέχοντας το 100% του μετοχικού κεφαλαίου.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΡΧΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ

 

Η κατάσταση κερδοφορίας για την ΑΗΚ είναι παρόμοια με αυτή της CYTA. Με μέσο όρο κερδών τα €70εκ ετησίως και με προοπτικές μείωσης των λειτουργικών εξόδων και αύξηση στην κερδοφορία κατά €30 ετησίως. Δημιουργούνται πολύ θετικές προοπτικές με την έλευση του φυσικού αερίου και την σημαντική μείωση στα άμεσα κόστα παραγωγής.

Χρησιμοποιώντας παρόμοια ανάλυση για την εκτίμηση της παρούσας αξίας συμπεραίνουμε ότι αυτή μπορεί να υπολογιστεί στα €2,2δις.

ΠΩΣ ΘΑ ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΙ Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ CYTA ΚΑΙ ΑΗΚ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

 

Χρησιμοποόντας την πιο πάνω ανάλυση το κράτος θα μπορούσε να αντλήσει το €1,4δις χωρίς να χάσει τον έλεγχο αυτών των Οργανισμών. Ο πιο κάτω πίνακας αναλύει την πρότασή μου:

ΠΛΗΡΩΜΗ ΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ

Οι Οργανισμοί αυτοί διαθέτουν αποθεματικά που υπερβαίνουν τα €3δις. Προτείνονται όπως τα €600εκ πληρωθούν στο κράτος σαν μερίσματα. Έχουν παραχωρηθεί δάνεια στο κράτος. Θα υπάρξει διευθέτηση όπως τα δάνεια αυτά μετατραπούν σε μερίσματα και το αποτέλεσμα θα είναι όπως μειωθεί το δημόσιο χρέος κατά €600m.

ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ

Αυτό που προτείνουμε είναι η παραχώρηση του 20% τηςCYTA και της ΑΗΚ σε ξένους θεσμικούς επενδυτές. Η παρούσα αξία των Οργανισμών έχει αναπροσαρμοστεί ανάλογα για να λάβει υπόψη την πληρωμή των μερισμάτων στο κράτος. Σε αντάλλαγμα της συμμετοχής και της αγοράς του 20% οι ιδιώτες επενδυτές θα αναλάβουν την διοίκηση των οργανισμών αφήνοντας στο κράτος τις αποφάσεις σε ότι αφορά θέματα ασφάλειας για το κράτος.

Έχω την πεποίθηση ότι ο έλεγχος των Οργανισμών κοινής ωφέλειας θα πρέπει να παραμείνει στο κράτος.

Αυτό που θα πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι η εξυγίανση των Οργανισμών αυτών πρέπει να προχωρήσει με την εισαγωγή νέων μεθόδων διοίκησης, να πάψουν να αποτελούν λάφυρα του κάθε κόμματος και να αποτελέσουν πόλο έλξης ξένων επενδύσεων στη χώρα μας που τόσο τις χρειαζόμαστε αυτό το χρονικό διάστημα.    

 

Οικονομολόγος – Εγκεκριμένος Λογιστής

Επαρχιακός Γραμματέας ΔΗ.ΣΥ Πάφου.