ΣΤΗ ΠΑΛΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ
Αυτή τη εβδομάδα που πέρασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
ανακοίνωσε μέτρα που πιστεύεται ότι θα βοηθήσουν προσωρινά στην άμβλυνση του τεράστιου προβλήματος της ανεργίας στη χώρα μας.
Με βάση την οικονομική θεωρία του JohnMaynardKeynes τα ποσοστά ανεργίας μπορούν να μειωθούν με αυξημένες κυβερνητικές δαπάνες.
Αυτή η αύξηση θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης για απασχόληση, αύξηση στη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών.
Οι αυξημένες δαπάνες θα έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης στους συντελεστές παραγωγής, δηλαδή εργατικό δυναμικό το οποίο θα χρειαστεί για να παράξει προϊόντα και υπηρεσίες.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την προσωρινή αύξηση της παραγωγής και η οποία με τη σειρά της θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της ανεργίας.
Όταν η ανεργία μειώνεται τότε περισσότερος κόσμος είναι ικανός να αγοράζει αγαθά και υπηρεσίες με αποτέλεσμα η οικονομία να έχει ανάπτυξη και συνεπώς να δημιουργούνται νέες ευκαιρίες εργοδότησης.
Η δική μου άποψη όμως είναι ότι θα συμφωνούσα με αυτήν την θεωρία μόνο σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Διότι αν αυτή η πολιτική παραταθεί τότε θα έχουμε το φαινόμενο ενός φαύλου κύκλου με την ύφεση να ξαναεπανέρχεται. Δεν θα αναλύσω τους λόγους γιατί συμβαίνει αυτό. Αντί αυτού θα εισηγηθώ την άποψη μου που πιστεύω για την δική μας οικονομία γιατί όπως διαφαίνεται δεν υπάρχει ενδεχόμενο η παρούσα κυβέρνηση να έχει τα εχέγγυα για να προχωρήσει σε μέτρα που θα δημιουργήσουν ανάπτυξη.
Πιστεύω ότι μια οικονομία πρέπει να είναι σχεδιασμένη με τρόπο που κάνει την αγορά και τις βιομηχανίες να είναι πιο παραγωγικές και με αυτό τον τρόπο να οδηγούν την οικονομία σε γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης, με την αύξηση του πραγματικού εθνικού προϊόντος. Για να είναι πετυχημένο και τούτο πρέπει η οικονομία να δημιουργήσει ταυτόχρονα και ικανοποιητικά επίπεδα ζήτησης.
Ο σχεδιασμός μιας τέτοιας υποδομής με :
(i) Πολιτικές στις αγορές προϊόντων & υπηρεσιών
(ii) Πολιτικές στην αγορά εργασίας
Οι πολιτικές στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών πρέπει να σχεδιάζονται ούτως ώστε να αυξάνουν τον ανταγωνισμό και την παραγωγικότητα. Αν η παραγωγικότητα στην αγορά βελτιωθεί τότε θα μπορούμε να παράγουμε περισσότερα με τα ίδια υλικά και εργατώρες. Αυτό θα σημαίνει χαμηλότερα κόστα για τον καταναλωτή, διευρυμένη ζήτηση και συνεπώς ανάπτυξη.
ΜΕΣΩ – ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΜΕΤΡΑ
- ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ:
- ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ:
- ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ:
- Μέτρα ενθάρρυνσης έναρξης εργασιών για μικρές επιχειρήσεις.
- Ξένες επενδύσεις και καινοτομία:
- Μείωση Συνολικού Εταιρικού Φόρου
- Μείωση Συνεισφορών Εργοδότη
- Αναστολή νομοθεσίας για εισφορές τους πρώτους 24 μήνες εργοδότησης
- Άνεργοι να προσλαμβάνονται για τους πρώτους 12 μήνες ως αυτοεργαζόμενοι
- Επιχορηγήσεις στις επιχειρήσεις για εκπαίδευση νεοπροσληφθέντων
- Ενθάρρυνση για δημιουργία νέων επιχειρήσεων
- Καμιά φορολογία στα εισοδήματα για περίοδο 3 ετών
- Εκπτώσεις για απόκτηση μηχανημάτων, εξοπλισμού και νέας τεχνολογίας
- Απελευθέρωση Κατώτατου Μισθού
Ιδιωτικοποιήσεις σχεδιάζονται με σκοπό την κατάργηση κρατικών μονοπωλίων και τη δημιουργία ανταγωνισμού. Η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι περισσότερο ικανή από το κράτος «επιχειρηματία» στο να διαχειριστεί καλύτερα και πιο ευέλικτα τους συντελεστές της παραγωγής και τους εργαζομένους.
Αυτό σημαίνει το άνοιγμα των αγορών στον ανταγωνισμό. Ο σκοπός αυτή της πολιτικής θα είναι η αύξηση της προσφοράς στην αγορά με αποτέλεσμα την μείωση των τιμών και κατά συνέπεια το όφελος των καταναλωτών. Προσφέρει επίσης και μεγαλύτερη επιλογή προϊόντων και υπηρεσιών στους καταναλωτές. Η πίεση θα βρίσκεται στις επιχειρήσεις για μείωση του κόστους παραγωγής.
Η δυναμική που δημιουργείται με τον ανταγωνισμό οδηγεί τις επιχειρήσεις να γίνουν περισσότερο παραγωγικές στον τρόπο που χρησιμοποιούν τις πρώτες ύλες και το εργατικό τους δυναμικό. Κατά συνέπεια το κόστος παραγωγής μειώνεται με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να απολαμβάνει προϊόντα και υπηρεσίες σε χαμηλότερες τιμές. Η πολιτική για τον ανταγωνισμό πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για αποφυγή τιμολογιακές προ-συνεννοήσεις και κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά. Με άλλα λόγια Κρατικό παρεμβατισμό για την αποφυγή μονοπωλιακών καταστάσεων.
Οι μικρές επιχειρήσεις του σήμερα είναι υποψήφιες μεγάλες επιχειρήσεις του αύριο.
Πολιτικές που ενθαρρύνουν και υποστηρίζουν μέτρα για τις μικρές επιχειρήσεις είναι η δημιουργία εγγυοδοτικού ταμείου, πολιτικές βοήθειας σε επιχειρηματίες σε οικονομικά πληγήσες περιοχές της χώρας.
Πολιτικές οι οποίες στοχεύουν στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων περιλαμβάνουν την μείωση του εταιρικού φόρου. Επίσης πολιτικές που φοροαπαλλάσουν κέρδη από καινοτόμες δραστηριότητες βοηθούν στην αύξηση της γενικής ζήτησης στην οικονομία.
Πολίτικές στην αγορά εργασίας θα πρέπει να στοχεύουν στο να βελτιώσουν την ποσότητα και την ποιότητα στην προσφορά εργασίας στην οικονομία. Θα πρέπει να στοχεύουν στο να κάνουν την αγορά εργασίας πολύ πιο ευέλικτη ούτως ώστε να μειώνεται το ρίσκο της ανεργίας.
6. Συμφωνίες με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις για περιορισμό απεργιών, κυρίως στις ουσιώδεις υπηρεσίες μη αποκλειόμενου του ενδεχομένου απαγόρευσης απεργιών σ’ αυτές τις υπηρεσίες.
7. Αύξηση δαπανών για εκπαίδευση και εξειδίκευση.
Αυτό βοηθά τους εργαζόμενους στην απόκτηση προσόντων και στην ανέλιξή τους μέσα στην επιχείρηση.
8. Πολιτικές που να αποσκοπούν στη φορολογική μεταρρύθμιση και στην ενθάρρυνση των εργαζομένων να αναλαμβάνουν περισσότερη εργασία. Χαμηλοί συντελεστές φορολογίας παρέχουν αύξηση στη ζήτηση βραχυπρόθεσμα, και παρέχουν κίνητρα στους εργαζόμενους για περισσότερη εργασία. Αυτό συνεπάγεται στην αύξηση του ακαθάριστου Εθνικού προϊόντος και συνεπώς την ανάπτυξη και ευημερία.
ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΑ ΜΕΤΡΑ
Τα μέτρα που εισηγούμαι πιο πάνω λόγω της φύσεως τους έχουν χαρακτηριστεί μέτρα μεσο-μακροπρόθεσμης πνοής.
Αυτά θα συμβάλουν στην μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και βιωσιμότητα της Κυπριακής οικονομίας ούτως ώστε η Οικονομία να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες εργοδότησης και να μειωθεί η ανεργία.
Μέτρα τα οποία θα μπορούσαν να εφαρμοστούν άμεσα και θα έχουν άμεσα αποτελέσματα είναι τα ακόλουθα:
Η σημερινή συνολική φορολογία των Κυπριακών εταιρειών αγγίζει το 27%. Μείωση του ποσοστού αυτού θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις καλύτερη ρευστότητα με αποτέλεσμα να προβούν σε επενδύσεις και να αυξήσουν την εργοδότηση.
Οι σημερινές εργοδοτικές εισφορές για τους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα αγγίζουν το 11%. Η αυτόματη μείωση του ποσοστού αυτού θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις στην μείωση των εργατικών κόστων και να αυξήσει τις πιθανότητες για πρόσθετη εργοδότηση ή ακόμη και στον περιορισμό των απολύσεων.
Σε μια οικονομία που στηρίζεται στις υπηρεσίες ο χρόνος που χρειάζεται ένας νέο εισερχόμενος για να μάθει ουσιαστικά την εργασία του είναι 12 μήνες. Αυτή η αναστολή πιστεύω θα βοηθήσει σημαντικά στις προσλήψεις νέων ατόμων στην απασχόληση. Το ποσοστό των νέων εκτός εργασίας στην Κύπρο έχει αγγίξει το 26%.
Αυτό το καθεστώς κάνει αρκετά ελκυστική τη πιθανότητα άνθρωποι που έχουν χάσει την εργασία τους στα 40 ή 50 να ξαναμπούν στην εργασία χωρίς την υποχρέωση των εργοδοτών για εισφορές.
Δαπάνες για εκπαίδευση ειδικά σε νέες μεθόδους και τεχνολογίες είναι δυνατό να ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να προσλάβουν ακόμα και να κρατήσουν το υφιστάμενο προσωπικό τους
Μέτρα για ενθάρρυνση δημιουργίας νέων επιχειρήσεων μπορούν να διαλαμβάνουν:
Ο κατώτατος μισθός σήμερα στην Κύπρο είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη με αποτέλεσμα η χώρα μας να αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς Ευρωπαίους οι οποίοι εργοδοτούνται κυρίως στην ξενοδοχειακή βιομηχανία. Η απελευθέρωση ή η μείωση του κατώτατου μισθού θα ανακόψει την κάθοδο Ευρωπαίων στην Κύπρο και κατά συνέπεια να μειώσει τα ποσοστά ανεργίας.
Η τάση της ανεργίας στην Κύπρο είναι πολύ ανησυχητική και αν δεν ληφθούν τα πιο πάνω μέτρα θα συνεχίσει για τουλάχιστο 12 μήνες από σήμερα να είναι αυξητική.
Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις ούτε και οι κρατικές δαπάνες θα φέρουν κατ’ ανάγκη βιώσιμη ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας. Παραδείγματα θα μπορούσαμε να αναλώσουμε από χώρες όπως η Αυστρία, η Γερμανία και η Σουηδία που πήραν μέτρα όπως εισηγούμαι πιο πάνω και σήμερα απολαμβάνουν σχεδόν μηδενικά ποσοστά ανεργίας.
Οικονομολόγος και επίτιμο μέλος του Ινστιτούτου Εγκεκριμένων Λογιστών Αγγλίας και Ουαλίας
Επαρχιακός Γραμματέας ΔΗ ΣΥ Πάφου