ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΣ: ΤΙ ΤΕΛΙΚΑ ΠΗΓΕ ΛΑΘΟΣ;
Γιαννάκης Λαζάρου

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΣ: ΤΙ ΤΕΛΙΚΑ ΠΗΓΕ ΛΑΘΟΣ;

Μετά από την πρόσφατη απόφαση για την εκταμίευση €1,5 δις από το Eurogroup

για να χρησιμοποιηθεί για την ανακεφαλαιοποίηση του Συνεργατισμού, αυτός περνά κάτω από κρατικό έλεγχο και ιδιοκτησία.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο εκάστοτε Υπουργός των οικονομικών θα διορίζει το Διοικητικό Συμβούλιο της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας, η πολιτική θα καθορίζεται από το κράτος μέσω του Διοικητικού Συμβουλίου και στην ουσία τα όποια κέρδη θα ανήκουν στο κράτος υπό μορφή μερίσματος.

Τα προβλήματα στο Συνεργατισμό άρχισαν να γίνονται ορατά τα τελευταία 3 χρόνια. Η έλλειψη ρευστότητας στον Συνεργατισμό ήταν το αποτέλεσμα του ψηλού ποσοστού επισφαλειών που σε μερικές περιπτώσεις άγγιξε το 90% . Σαν αποτέλεσμα της έλλειψης ρευστότητας προσφερθήκαν πάρα πολύ ψηλά επιτόκια στους καταθέτες, σε μερικές περιπτώσεις άγγιξαν το 6%. Αυτό το γεγονός αποτέλεσε την απαρχή ενός έντονου συναγωνισμού μεταξύ όλων των Εμπορικών Τραπεζών και του Συνεργατισμού για προσέλευση καταθέσεων, και σε συνδυασμό με τον αποκλεισμό της Κύπρου από τις αγορές ομολόγων οδήγησε τα δανειστικά επιτόκια στα ύψη και με αποτέλεσμα το κόστος να το επωμιστούν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Η έκθεση που ετοιμάστηκε από την PIMCO για τις τράπεζες ήταν αρκούντως αποκαλυπτική για να έρθει το πρόβλημα του Συνεργατισμού στην επιφάνεια. Σε ότι αφορά τα Συνεργατικά Ιδρύματα της Επαρχίας μας αυτό με τις λιγότερες επισφάλειες (44%) είναι το Ελληνικό Συνεργατικό Ταμιευτήριο Πάφου, οι υπόλοιπες Συνεργατικές έχουν να επιδείξουν επισφάλειες μέχρι και το 90%!!

Είχε γίνει από πλευράς Συνεργατισμού μια αποτυχημένη προσπάθεια έκδοσης μετοχικού κεφαλαίου προς αποφυγή της κρατικοποίησης του. Αυτή η αποτυχία από πλευράς του Συνεργατισμού για συγκέντρωση των αναγκαίων κεφαλαίων στέλνει το μήνυμα ότι υπό την παρούσα του μορφή ο Συνεργατισμός δεν έχει τις οποιεσδήποτε θετικές προοπτικές και ότι θα πρέπει να επέλθουν ριζικές αλλαγές στην διοικητική του δομή και γενικά σε ολόκληρη του τη φιλοσοφία.

Ακούστηκαν από την ηγεσία του Συνεργατισμού φωνές προς την κυβέρνηση για επαναγορά των μετοχών σε κάποιο μελλοντικό στάδιο. Το συνολικό κόστος εξαγοράς υπολογίζεται στα €3 δις, και είναι εδώ που δημιουργούνται αρκετά ερωτηματικά.

Πρώτον, από που θα προέλθουν αυτοί οι πόροι τη στιγμή που ο Συνεργατισμός απότυχε να εξασφαλίσει τους μισούς πόρους μετά από την αποτυχημένη προσπάθεια για έκδοση μετοχών;

Δεύτερον, σε πολύ καλές εποχές τα κέρδη του Συνεργατισμού δεν ξεπερνούσαν τα €100 εκατομμύρια. Επομένως η αύξηση στην κερδοφορία, θεωρητικά θα μπορούσε να επέλθει μέσα από δραστικές μειώσεις του προσωπικού και των υποκαταστημάτων και μέσα από την αύξηση εσόδων δια μέσου αυξημένων επιτοκίων. Ενδεχομένως το τελευταίο είναι δίκοπο μαχαίρι γιατί κάτι τέτοιο εκτός που θα αύξανε τις επισφάλειες θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο Συνεργατισμός θα λειτουργεί μέσα σ’ ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον και θα ήταν αδύνατο να αυξάνει τα χρωστικά επιτόκια μονομερώς. Αυτό επίσης θα δημιουργούσε ερωτηματικά και για τον κοινωνικό ρόλο του Συνεργατισμού. Αυτό το τελευταίο αποτελεί, κατά την προσωπική μου πάντοτε άποψη, σύνθημα κενού περιεχομένου και θα πρέπει να αναθεωρηθεί.

Κάτω από τον μανδύα του κοινωνικού ρόλου του Συνεργατισμού διαπράχθηκαν μεγάλα λάθη τα οποία σήμερα πληρώνει ο Συνεργατισμός και τα μέλη του με την απώλεια του ελέγχου και της ιδιοκτησίας στο κράτος. Μέσα στη γενική αυτή φιλοσοφία του κοινωνικού ρόλου του Συνεργατισμού έχουν διαπραχθεί λάθη ή και παραμένουν κενά τα οποία ευθύνονται για την σημερινή τραγική κατάσταση του Συνεργατισμού.

  1. ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ ΑΥΣΤΗΡΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

Η ύπαρξη ενός κεντρικού συστήματος ελέγχου φάνηκε ότι ήταν ανεπαρκής για να προλάβει αρκετές σοβαρές ατασθαλίες που έχουν συμβεί σε διάφορα πιστωτικά ιδρύματα. Και τούτο διότι ο αριθμός των πιστωτικών ιδρυμάτων ήταν αρκετά μεγάλος με αποτέλεσμα το Γραφείο ελέγχου του Συνεργατισμού να διενεργεί μόνο δειγματοληπτικούς ελέγχους ως αποτέλεσμα δεν μπορούσε να ελεχθεί αποτελεσματικά η ποιότητα των χορηγήσεων. Το κριτήρια φαίνεται να ήταν αρκετά χαλαρά, άλλωστε αυτό φαίνεται και από τα αποτελέσματα της PIMCO.

     2.    ΑΝΑΞΙΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ

Ο τρόπος προσλήψεων στον Συνεργατισμό είναι αρκετά παράδοξος. Εδώ κάποιος απόφοιτος Δημοτικού είναι σε θέση να κρίνει για κάποια θέση απόφοιτο με PhD. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων δεν παίζουν μεγάλο ρόλο. Έγινα μάρτυρας σε συγκεκριμένη ΣΠΕ της Επαρχίας. Μέλος επιτροπής είχε βαθμολογήσει με ΜΗΔΕΝ σε προφορική εξέταση υποψήφιο που πρώτευσε στις γραπτές εξετάσεις για να προσληφθεί ο 4ος που ήταν ο εκλεκτός του!!

     3.    ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ

Αυτές εκλέγονται, και ως συνήθως οι υποψήφιοι στηρίζονται από κόμματα. Κανένας έλεγχος δεν γίνεται για τα προσόντα και τις ικανότητες τους. Είναι οι ίδιες επιτροπές που αποφασίζουν για τις προσλήψεις, για το ύψος επιτοκίων και για τις χορηγήσεις!! Το αποτέλεσμα της PIMCO αντανακλούν και την ποιότητα των αποφάσεων που έχουν ληφθεί κατά καιρούς.

     4.    ΚΟΜΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΡΡΟΕΣ

Ο “κοινωνικός ρόλος” του Συνεργατισμού είναι προπέτασμα που χρησιμοποιούν τα κόμματα για τις διάφορες εξυπηρετήσεις. Γιατί μέσω των επιτροπών που ελέγχουν διενεργούν τις διάφορες εξυπηρετήσεις προς ικανοποίηση ψηφοθηρικών υποσχέσεων.

     5.    ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ;

Το πρωταρχικό μέλημα του νέου ιδιοκτήτη θα πρέπει να είναι ριζική αλλαγή στη φιλοσοφία διοίκησης, ελέγχου και χορηγήσεων και θα πρέπει να παραμερίζουμε τις πρακτικές του παρελθόντος όπως περιγράφονται πιο πάνω.

  1. Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν μπορεί να συνυπάρξει ο κοινωνικός ρόλος και τα ψηλά κέρδη στο συνεργατισμό.
  2. Αλλαγή διοίκησης και διεύθυνσης σε όλα τα επίπεδα. Δεν μπορεί να συνεχίσει να διοικείται ο Συνεργατισμός από άτομα που ευθύνονται για τα σημερινά χάλια.
  3. Ίδρυση και λειτουργία τμήματος εσωτερικού ελέγχου σε κάθε ίδρυμα ξεχωριστά και τον προγραμματισμό και διενέργεια συχνών ελέγχων.
  4. Όλες οι επιτροπές, από το Διοικητικό Συμβούλιο, μέχρι τις τοπικές επιτροπές θα πρέπει να κατέχουν τα προσόντα και να αξιολογούνται για την ικανότητά τους από την Κεντρική Συνεργατική Τράπεζα, και ο διορισμός να γίνεται από το Υπουργείο Οικονομικών.
  5. Εφαρμογή πολιτικής μείωσης των επισφαλειών μέσω μείωσης των επιτοκίων και επέκτασης της περιόδου αποπληρωμής των δανείων.

Το κυριότερο μέλημα του κράτους θα είναι να μην επιτραπεί η επιστροφή του Συνεργατισμού πίσω σε αυτούς που έχουν την ευθύνη να οδηγηθεί ένας οργανισμός με την δική του ιστορία και προσφορά στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Οικονομολόγος – Εγκεκριμένος Λογιστής

 

Επαρχιακός Γραμματέας ΔΗ.ΣΥ Πάφου