Το τοπίο του ηλεκτρικού αυτοκινήτου στην Κύπρο

Ποιο τοπίο διαμορφώνεται από την είσοδο του ηλεκτρικού αυτοκινήτου στην αγορά της Κύπρου και τι σημαίνει η μετάβαση από τα οκτάνια στις κιλοβατώρες;

Στην Κύπρο του 2016 λειτουργούν σήμερα 15 οργανωμένα «πρατήρια» φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων και συντομία θα προστεθούν ακόμα τρία στην Λεμεσό, που σύμφωνα με τα στοιχεία έχει και την πρωτιά στην χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Αν υπολογίζουμε ότι τα νόμιμα πρατήρια υγραεριοκίνησης είναι μόνο δύο αυτή την στιγμή και ακόμα και αν εγκριθούν όλες οι αιτήσεις δεν θα ξεπεράσουν τα 15, αλλά και αν συγκρίνουμε τα εγγεγραμμένα ηλεκτρικά αυτοκίνητα με τα εγγεγραμμένα οχήματα με υγραεριοκίνηση, διαπιστώνουμε ότι η κίνηση με ηλεκτρισμό ανταγωνίζεται και μάλιστα με πολύ καλές προοπτικές την υγραεριοκίνηση.

Τα εγγεγραμμένα ηλεκτρικά οχήματα στην Κύπρο είναι 48, με τα 38 από αυτά να είναι σύγχρονα μοντέλα τελευταίας τριετίας, ενώ ο αριθμός τους υπερδιπλασιάζεται χρόνο με το χρόνο από το 2013. Μόνο τη φετινή χρονιά, μέχρι τώρα, με βάση τα επίσημα στοιχεία του Τμήματος Οδικών Μεταφορών, έχουν εγγραφεί 21 οχήματα.

Στους σταθμούς γρήγορης φόρτισης που διαθέτει η ΑΗΚ σε όλη την Κύπρο, κατά μέσο όρο τα ηλεκτρικά οχήματα τελευταίας τεχνολογίας γεμίζουν τις μπαταρίες τους κάθε μήνα με γύρω στις 1.500 κιλοβατώρες, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΗΚ. Αν υποθέσουμε ότι κατά μέσο όρο καταναλώνουν 20 κιλοβατώρες ανά 100 χιλιόμετρα -τόσος είναι ο μέσος όρος κατανάλωσης- σημαίνει ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην Κύπρο διανύουν περίπου 7.500 χιλιόμετρα τον μήνα όλα μαζί και ο συνολικός λογαριασμός στην ΑΗΚ δεν ξεπερνά τα €290. Ωστόσο, η ΑΗΚ αφενός για να ωθήσει την χρήση του ηλεκτρικού αυτοκινήτου και αφετέρου για να δείξει ότι είναι μπροστά στην εξέλιξη της κοινωνίας, έχει προχωρήσει στην λειτουργία ολόκληρου του δικτύου σταθμών φόρτισης. Το όφελος κατά την εξέλιξη θα είναι αμοιβαίο. Η ΑΗΚ θα αυξήσει τις πωλήσεις ηλεκτρισμού και οι καταναλωτές θα έχουν αισθητά πιο χαμηλό κόστος διακίνησης.

Η ηλεκτροκίνηση στην Κύπρο ήδη ανταγωνίζεται σοβαρά την πολύκροτη υγραεριοκίνηση. Για παράδειγμα, λειτουργούν μόνο δύο πρατήρια και αναμένουν άδειες για διάθεση υγραερίου κίνησης άλλα 11 πρατήρια, ενώ όπως προαναφέρθηκε, σε όλη την Κύπρο έχουμε 15 οργανωμένα «πρατήρια» φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Και ετοιμάζονται σε αυτό το στάδιο ακόμα δύο, όλα από την ΑΗΚ, που ανέλαβε από πέρσι αποτελεσματική πρωτοβουλία στον τομέα αυτό. Την ίδια ώρα προχωρούν τα ρυθμιστικά μέτρα για ανταγωνιστική αγορά και σε αυτόν τον τομέα – τα πρατήρια φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.

Αν και οι αριθμοί πολύ μικροί ακόμα, είναι φανερό ότι o αριθμός των ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων θα αυξηθεί αισθητά και στην Κύπρο την επόμενη πενταετία.

Τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα είναι φανερό ότι θα αυξάνονται. Ηδη σε πολλές χώρες καταγράφουν ραγδαία αύξηση την τελευταία διετία.

Στην Βρετανία είναι εγγεγραμμένα 90.000 ηλεκτρικά οχήματα και λειτουργούν περίπου 10.000 οργανωμένοι σταθμοί φόρτισης. Τα πλεονεκτήματα πολλά. Πρώτο βέβαια η απουσία ρύπων, αν εξαιρέσουμε τους ρύπους της ηλεκτροπαραγωγής μέσω της οποίας φορτίζονται. Δεύτερο, είναι αισθητά πιο οικονομικά και αποδοτικά. Κι αυτό, επειδή όλη η ενέργεια διοχετεύεται εκεί που πρέπει, στην κίνηση, σε αντίθεση με τα συνήθη αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης, στα οποία μέρος της βενζίνης ή του ντίζελ μετατρέπεται σε θερμότητα, άλλο καταναλώνεται στην τριβή και άλλο φεύγει με τους ρύπους από την εξάτμιση, αφού η καύση ποτέ δεν είναι τέλεια. Βέβαια ουδέποτε υπήρχε πραγματικό θέμα ανάπτυξης ταχύτητας – τα 100 χλμ την ώρα τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα τα έχουν ξεπεράσει από το 1890.

Οι νέες πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα αντιστοιχούν το 2040 στο 25% των συνολικών εάν οι τιμές του πετρελαίου παραμείνουν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα για πολλά χρόνια, δείχνουν τα πιο απαισιόδοξα σενάρια σχετικών ερευνών. Στα αισιόδοξα σενάρια προβλέπεται να είναι το 50% των εν κινήσει οχημάτων.

Η βιομηχανία έχει εξελιχθεί σημαντικά και ήδη έχουμε αυτοκίνητα πολυτελείας, αλλά και τα πρώτα βήματα έντονου ανταγωνισμού της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η αυτονομία και το κόστος της μπαταρίας, είναι οι δύο κύριοι στόχοι ανάπτυξης. Πρόσφατα, εμφανίστηκαν τα πρώτα μοντέλα με αυτονομία 400 και 500 χιλιομέτρων. Στην Κύπρο, με αυτονομία 350 χιλιομέτρων, οι περισσότεροι από εμάς μπορούμε χωρίς δεύτερη φόρτιση να πηγαινοερχόμαστε όλη την βδομάδα στην δουλεία. Το Σαββατοκύριακο μπορούμε να κάνουμε τον γύρο της Κύπρου. Όσο για την μπαταρία, όσο μειώνεται το κόστος της, τόσο θα μειώνονται και οι τιμές των ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Τα ηλεκτροκίνητα οχήματα κινούνται με ενέργεια που αποθηκεύουν σε επαναφορτιζόμενες συστοιχίες συσσωρευτών. Η αυτονομία του ηλεκτρικού αυτοκινήτου έχει σχέση με τις καιρικές συνθήκες, τη λειτουργία του κλιματιστικού, την επιτάχυνση, τον τρόπο οδήγησης κλπ. Κάποιες αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν εισαγάγει τη δυνατότητα αναβάθμισης, με εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων νέας τεχνολογίας στην οροφή του κάθε οχήματος προκειμένου να επιτευχθεί επιπλέον αυτονομία.

Η κατανάλωση ενέργειας για τη νέα γενιά ηλεκτρικών οχημάτων κυμαίνεται από 0,1-0,2 το χιλιόμετρο ενώ μπορούν να αναπτύξουν ταχύτητα 100-140 χιλιομέτρων την ώρα, ή σε ορισμένες περιπτώσεις και 160 χλμ/ώρα.

Πρόσφατες επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι, το συνολικό κόστος κατοχής -κόστος αγοράς και λειτουργικά κόστη- των αποκλειστικά ηλεκτροκίνητων οχημάτων θα είναι χαμηλότερο από αυτό των συμβατικών οχημάτων με μηχανές εσωτερικής καύσης ως το 2022, ακόμα κι αν τα συμβατικά αυτοκίνητα μειώσουν την κατανάλωση καυσίμων κατά 3,5% ετησίως.

Τα αυτοκίνητα τελευταίας τεχνολογίας που κινούνται με ηλεκτρισμό προσφέρουν τουλάχιστον τις ίδιες ανέσεις με έναν συμβατικό και επιπλέον μεγαλύτερη εξοικονόμηση κόστους και ενέργειας, αθόρυβη λειτουργία και μηδενικές εκπομπές ρυπογόνων ουσιών.

Οι 15 σταθμοί φόρτισης e-charge

Η ΑΗΚ προχώρησε την τελευταία διετία στην λειτουργία 15 σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων παγκύπρια – τους ονόμασε e-charge.

Με αυτή την υπηρεσία οι ιδιοκτήτες ηλεκτρικών οχημάτων έχουν πρόσβαση για ασφαλή και αξιόπιστη φόρτιση του οχήματος τους σε δημόσιους χώρους.

Ο ιδιοκτήτης ηλεκτρικού οχήματος θα πρέπει να αποταθεί σε οποιοδήποτε Κέντρο Εξυπηρέτησης Πελατών της ΑΗΚ να υπογράψει τη σύμβαση παροχής υπηρεσιών και να παραλάβει τη κάρτα ανέπαφων χρεώσεων, με την οποία μπορεί να έχει πρόσβαση σε όλους τους φορτιστές που έχουν εγκατασταθεί ή θα εγκατασταθούν από την ΑΗΚ στο μέλλον.

Το σύστημα φόρτισης ελέγχεται και διαχειρίζεται από την Επιχειρησιακή Μονάδα Δικτύων και παρακολουθεί τη φόρτιση του ηλεκτρικού οχήματος καθ’ όλη τη διάρκεια της φόρτισης.

Ο κάθε χρήστης του συστήματος θα χρεώνεται €25,00 πάγιο, στον πρώτο λογαριασμό και τα τιμολόγια θα αποστέλλονται στους ιδιοκτήτες ηλεκτρικών οχημάτων κάθε διμηνία, όπως με τους υπόλοιπους διμηνιαίους λογαριασμούς ηλεκτρισμού. Η τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας θα γίνεται με βάση τη διατίμηση 15.

Οι σταθμοί φόρτισης που έχουν εγκατασταθεί παρέχουν τη δυνατότητα φόρτισης του ηλεκτρικού οχήματος μέχρι 21kW με τριφασικό ρεύμα. Σε κάθε σημείο φόρτισης υπάρχουν δύο ρευματολήπτες φόρτισης και μπορούν να εξυπηρετηθούν ταυτόχρονα δύο οχήματα.

Οι σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικού οχήματος έχουν εγκατασταθεί σε 15 συνολικά επιλεγμένα σημεία σε δημόσιους χώρους ώστε να εξυπηρετούν το κάτοχο ηλεκτρικού οχήματος να καλύψει με το όχημα του ολόκληρη τη Κύπρο. Έχουν εγκατασταθεί οκτώ σταθμοί φόρτισης στην Επαρχία Λευκωσίας, 2 στη Λεμεσό, 1 στις Πλάτρες, 1 στη Λάρνακα, 1 στον Πρωταρά, 1 στην Πάφο και 1 στη Πόλη Χρυσοχούς.

ΠΙΝΑΚΑΣ
Σημεία Εγκατάστασης Φορτιστών Ηλεκτρικών Οχημάτων

Το πιο οικονομικό καύσιμο ο ηλεκτρισμός

Αν προσπαθήσουμε να συγκρίνουμε ένα βενζινοκίνητο όχημα με το αντίστοιχο ακριβώς ηλεκτροκίνητο, θα διαπιστώσουμε ότι το ηλεκτροκίνητο όχημα είναι και πολύ πιο οικονομικό στην χρήση. Συγκεκριμένο υπερσύγχρονης τεχνολογίας μοντέλο αυτοκινήτου, που με βάση τα επίσημα του δεδομένα καίει 4,6 λίτρα βενζίνης ανά 100 χιλιόμετρα, στην ηλεκτροκίνητη του έκδοση καταναλώνει 19 κιλοβατώρες ανά 100 χιλιόμετρα.

Φυσικά, γνωρίζουμε ότι και στις δύο περιπτώσεις η κατανάλωση αναφέρεται σε ιδανικές συνθήκες που δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα, όμως αποτελούν το ίδιο κοινό μέτρο σύγκρισης.

Σε λεφτά λοιπόν, με τιμές καυσίμων και ηλεκτρισμού που ισχύουν αυτή την εβδομάδα, αν το βενζινοκίνητο όχημα διένυσε 1.000 χιλιόμετρα σε ένα μήνα, δηλαδή κατανάλωσε 46 λίτρα βενζίνης, σημαίνει κόστος €85,46 σε καύσιμα (με τιμή 1,86 το λίτρο). Το ίδιο όχημα στην ηλεκτροκίνητη του εκδοχή, για να διανύσει 1.000 χιλιόμετρα χρειάζεται 190 κιλοβατώρες. Με βάση τις υφιστάμενες τιμές ΑΗΚ (με την διατίμηση 15 που χρεώνεται η φόρτιση από σταθμό επαναφόρτισης, αυτό σημαίνει €35,55 (15,35 σεντ ανά κιλοβατώρα συν €2,63 μηνιαίο πάγιο, συν ΦΠΑ, συν ΥΔΩ, συν τέλος ΑΠΕ).

Δηλαδή το κόστος καυσίμου είναι κατά 59% πιο χαμηλό στην περίπτωση του ηλεκτρικού αυτοκινήτου, στο οποίο να σημειωθεί δεν χρειάζεται αλλαγή λαδιού και άλλα έξοδα συντήρησης που έχουν τα βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα οχήματα. Βέβαια, είναι αισθητά πιο ακριβά – περίπου 40% περισσότερα απ’ ότι το αντίστοιχο συμβατικό όχημα. Η αισθητή διαφορά τιμής τείνει να σμικρύνεται όσο παράγονται πιο φθηνές επαναφορτιζόμενες μπαταρίες. Ο ηλεκτρισμός, συγκρίνεται ως κόστος καυσίμου ως πιο οικονομικό καύσιμο ακόμα και από το υγραέριο κίνησης. Σε αυτά, να λάβουμε υπόψη το ότι δεν έχουμε τέλη κυκλοφορίας. Ωστόσο, το ψηλό κόστος αγοράς, είναι σίγουρα ένας αποτρεπτικός παράγοντας, ο οποίος σε πολλές χώρες έχει αρθεί με κίνητρα – κυρίως φορολογικά για την διείσδυση του ηλεκτρικού αυτοκινήτου.

Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι για μια πλήρη φόρτιση του ηλεκτρικού αυτοκινήτου απαιτούνται σχεδόν τρεις ώρες, ενώ για την βενζίνη μερικά λεπτά. Επίσης, την βενζίνη την πληρώνουμε επί τόπου, ενώ τον ηλεκτρισμό μετά από δύο μήνες, όπως και τους λογαριασμούς του σπιτιού μας. Στο μέλλον, καθώς οι στόχοι της Ε.Ε. είναι μεγαλεπήβολοι και θα διατεθούν κίνητρα και κεφάλαια σε αυτή την κατεύθυνση, είναι βέβαιο ότι θα δούμε σημαντικά μέτρα προώθησης -στην Ε.Ε. ήδη συζητούν για δωρεάν στάθμευση- κάποιοι δήμοι ήδη το προσφέρουν στην Κύπρο – αλλά και δικαίωμα κίνησης σε λεωφορειολωρίδες κ.λπ.

Πλαίσιο στα σκαριά από την ΡΑΕΚ

Πολυσέλιδο λεπτομερές προσχέδιο όλων των προνοιών που θα καθορίζουν το πλαίσιο υποδομών και λειτουργίας των πρατηρίων εφοδιασμού αυτοκινήτων με ηλεκτρισμό, ετοίμασε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Τελικός στόχος και σε αυτή την κίνηση, είναι η ανάπτυξη της αφοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Κύπρο, κάτι που αποτελεί και Ευρωπαϊκή υποχρέωση. Ένα από τα σημαντικά θέματα για τα οποία προτείνεται το ρυθμιστικό πλαίσιο, είναι η σχέση και οι τεχνικές παράμετροι με τις οποίες ένα πρατήριο παροχής ηλεκτρισμού για φόρτιση ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων, θα συνδέεται με το δίκτυο ηλεκτρισμού, όπως και το πώς τα διάφορα πρατήρια ηλεκτρισμού για οχήματα θα λειτουργήσουν ανταγωνιστικά μεταξύ τους.

Πηγή: Φιλελεύθερος