Στην κυριότητα του κράτους η μονάδα αφαλάτωσης Πάφου αν δεν απομακρυνθεί
Το προδιαγεγραμμένο σκάνδαλο με την αφαλάτωση Πάφου λαμβάνει τέλος μετά την αρνητική γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα στην πρόταση του υπουργείου Γεωργίας για αγορά της υφιστάμενης μονάδας. Επομένως, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, μετά και από σύσταση της Κεντρικής Επιτροπής Αλλαγών και Απαιτήσεων, υποχρεούται να καλέσει τον ανάδοχο να εκπληρώσει τη συμβατική του υποχρέωση για αποσυναρμολόγηση και απομάκρυνση της μονάδας εντός τριών μηνών. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων θα κατασχέσει την εγγυητική πιστής εκτέλεσης και παράλληλα η μονάδα που βρίσκεται σε κρατική γη θα περιέλθει στην κυριότητα του κράτους.
Σημειώνεται ότι εδώ και περισσότερα από τρία χρόνια, από τον Νοέμβριο του 2013, έχει λήξει η σύμβαση με τον ανάδοχο για την προσωρινή μονάδα αφαλάτωσης στα Κούκλια, αλλά παρόλα αυτά δόθηκε τρεις φορές παράταση προθεσμίας για απομάκρυνση της υφιστάμενης μονάδας, σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί η μονάδα σε λειτουργία. Η τελευταία προθεσμία έληξε τον Δεκέμβριο του 2016.
Ο υπουργός Γεωργίας Νίκος Κουγιάλης υπεραμύνθηκε των ενεργειών του υπουργείου του για αγορά της μονάδας, σε μια προσπάθεια, όπως υποστήριξε, να εξοικονομηθούν χρήματα για το κράτος, αφού πλέον απαιτείται η προκήρυξη νέου διαγωνισμού για νέα μονάδα αφαλάτωσης στην Πάφο. Υποστήριξε ότι δαπανήθηκαν €25 εκατ. για τη μονάδα και δεν θα έπρεπε η Κυβέρνηση να δαπανήσει άλλα τόσα για νέα μονάδα.
Παράλληλα, αναφερόμενος στη γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα για ελλιπέστατη και ανεπαρκή πληροφόρηση που δόθηκε από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων σε μια προσπάθεια να υποστηρίξει τη θέση για προσφυγή σε διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, ο κ. Κουγιάλης ανέφερε ότι θα διερευνήσει το όλο ζήτημα. Σημειώνεται ότι στη γνωμάτευσή του ο Γενικός Εισαγγελέας υποστηρίζει πως «ο τρόπος χειρισμού του ζητήματος εκ μέρους του ΤΑΥ δεν ήταν ο ενδεδειγμένος, ως εκ τούτου έχω την άποψη ότι θα πρέπει να αναζητηθούν ευθύνες».
Μετά το αδιέξοδο που προέκυψε ο υπουργός Γεωργίας έδωσε οδηγίες στο ΤΑΥ να προχωρήσουν άμεσα στην ετοιμασία πρότασης για το Υπουργικό Συμβούλιο για την προκήρυξη ανοικτού διαγωνισμού για τη δημιουργία μόνιμης μονάδας αφαλάτωσης.
Νέα μονάδα 15.000 κ.μ. νερού στα σκαριά
Το Υπουργικό Συμβούλιο αναμένεται σύντομα να αποφασίσει για την κατασκευή νέας μονάδας αφαλάτωσης στην Πάφο δυναμικότητας 15.000 κυβικών μέτρων νερού ημερησίως. Σημειώνεται πως όταν τίθετο σε λειτουργία η κινητή μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 30.000 κ.μ. νερού, υπήρχε σχεδιασμός για αντικατάστασή της μελλοντικά με μόνιμη μονάδα δυναμικότητας 40.000 κ.μ. νερού. Τονίζεται ότι το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων έχει ήδη ενημερώσει τις Βρυξέλλες για τη δημιουργία μόνιμης μονάδας αφαλάτωσης στην Πάφο, μέσα από την υποβολή του σχεδίου διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού της Κύπρου για την περίοδο 2016–2021. Στον προϋπολογισμό του 2017 δεν υπάρχει πρόνοια για τη νέα μονάδα αφαλάτωσης της Πάφου και επομένως για να εξασφαλιστούν κονδύλια για το έργο θα πρέπει να κατατεθεί συμπληρωματικός προϋπολογισμός.
Στον αέρα €25 εκατ. για μονάδα που δεν λειτούργησε ποτέ
Σοβαρά λάθη και παραλείψεις διενεργήθηκαν για την κατασκευή κινητής μονάδας αφαλάτωσης στην Πάφο, η οποία ουδέποτε χρειάστηκε και ζημίωσαν τα δημόσια ταμεία με το ποσό των €25 εκατ. Για το θέμα διενεργήθηκε διοικητική έρευνα από ανώτερο λεπτουργό του υπουργείου Γεωργίας, μετά οδηγίες του Νίκου Κουγιάλη.
Από τη μελέτη του πορίσματος προέκυψαν σημαντικά στοιχεία που καταδεικνύουν ότι ο επαρχιακός μηχανικός του ΤΑΥ στην Πάφο προχωρούσε στην ετοιμασία και υποβολή στοιχείων στον τότε υπουργό Γεωργίας Μιχάλη Πολυνείκη χωρίς καν να ενημερώνεται η διεύθυνση του Τμήματος.
Όπως προκύπτει, δεν είχε προηγηθεί η διενέργεια τεχνο-οικονομικής μελέτης, που να καταδεικνύει την κατασκευή της μονάδας στην Πάφο. Στην πρόταση που υποβλήθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο την 31η Δεκεμβρίου 2008, υπήρχε εισήγηση για κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης στην Πάφο. Ωστόσο, παρουσιαζόταν ως ικανοποιητική η υδατική κατάσταση και ότι τα αποθέματα στα φράγματα ήταν αρκετά για να καλύψουν τις υδρευτικές ανάγκες. Στις 28 Μαρτίου 2008 υποβλήθηκαν στοιχεία για την τεκμηρίωση της αναγκαιότητας της μονάδας από τον επαρχιακό μηχανικό Πάφο απευθείας στο υπουργείο Γεωργίας. Τα εν λόγω στοιχεία ήταν εντελώς υποθετικά με σωρεία υπερβολικών παραδοχών και παρουσίαζαν το σενάριο η Πάφος να εξαντλήσει κάθε πηγή νερού στα τέλη Αυγούστου του 2009.
Και αν για τη δημιουργία της μονάδας λήφθηκε υπόψη το ακραίο σενάριο, πουθενά δεν φαίνεται να δικαιολογείται η απόφαση για επέκταση της μονάδας από 20.000 σε 30.000 κ.μ. νερού. Η απόφαση για επέκταση λήφθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2009, οπόταν το ΤΑΥ είχε στη διάθεσή του στοιχεία και δεδομένα που οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι η εν λόγω αύξηση δεν ήταν τότε αναγκαία. Σημειώνεται ότι τον Νοέμβριο του 2013 το ΤΑΥ αρνήθηκε ότι είχε προβεί στην εισήγηση για επέκταση της δυναμικότητας της μονάδας, ωστόσο υπέδειξε ανοχή, αναφέροντας ότι η απόφαση ήταν πολιτική.
Σημειώνεται ότι το κόστος που επωμίστηκε το δημόσιο από την κινητή μονάδα ήταν €24,2 εκατ. το κόστος αγοράς νερού ήταν €4,29 εκατ., ενώ για διατήρηση της μονάδας σε εφεδρεία δαπανήθηκαν €19,95 εκατ.
Πηγή: Φιλελεύθερος/Άγγελος Νικολάου